'NA CASA DA OPERETA
commedia dialettale mantovana in tre atti di Maria Gabriella Bonazzi
cell. 3288080393 email: barbara.stuani@libero.it
N. di posizione SIAE 216769
Presentazione dellautrice e personaggi principali:
E una tenera e divertente storia daltri tempi, ambientata in unipotetetica pensione di Mantova agli albori del Novecento e alla vigilia della I Guerra Mondiale.
Racconta le vicissitudini famigliari ed amorose di Viola e Margherita, entrambe figlie di Violetta, proprietaria dellomonima pensione.
Nonostante i venti di guerra alla pensione si canta e si balla cercando di dimenticare le pracarieta economiche in cui versano la proprietaria e i clienti, artisti squattrinati e poco inclini a rispettare le scadenze.
Ci sono i baroni Pampognina, padre e figlio, nobili decaduti con scarsa predilezione al lavoro, la prosperosa Lulu, ex cantante ed ora generosa guardarobiera, cortegiata dalcomissario di polizia del Regio Governo, Sig. Cerini, ma piuttosto bendisposta anche verso laitante Dalboni, atleta in procito di partecipare alle prossime Olimpiadi.
E mentre Viola e Margherita amoreggiano rispettivamente con Max e Paolo, la povera Violetta cerca in qualche modo di far quadrare i conti della pensione aiutata in questo non facile compito dalla fedele Carlotta: sguattera, cuoca, nonche cameriera.
In tre atti si assiste allincrocio tra diverse esistenze, in bilico tra essere e apparire; e il luogo unitario in cui esse si svolgono e sempre sul punto di trasformarsi in uno spazio della memoria.
I ATTO
Si apre la scena su un salotto arredato in stile primo novecento: divano, poltrone, tendaggi severi alla finestra, un piccolo caminetto e da un lato un pianoforte. In scena c' Carlotta, la sguattera, armata di spazzolone e secchio.
CARLOTTA L, v par inc 'u fn da far la sguatera, ma che fadiga andar s e u par la pensiun e par di pu: sensa paga!
(Entra Violetta, la proprietaria)
VIOLETTA Et fin da far le camere, Carlota? Ades bisogna c'a t'a dventa la coga!
CARLOTTA E ura 'd sena g'ho 'dventar la cameriera e g'ho da servir in tavola.
VIOLETTA Set dr ca ta 'd lamenti?
CARLOTTA Mi......? No......!
VIOLETTA Bh, m'era par!
CARLOTTA Tar par... tar... padruna. Vedat mi am lamenti mia: l' la vuina ca gh' dentar da mi cl'a cuntinua a dir... mia mi v! L' la vuina cl'a seta ripetar: "Set mia straca Carlota da laurar sensa paga?"
VIOLETTA Cara la me Carlota in du cataresat un sit in du 't s cunsiderada cume chi ala "Pensium dla Violeta".
CARLOTA Mi vuria esar cunsuderada an po' da men e pagada an po' di p!
VIOLETTA Dai Carlota, vegni chi ca bevema an caf in pace.
(Si siedono a tavola e bevono il caff)
CARLOTTA Che stras! L'et fat ti?
(Violetta annuisce)
CARLOTTA Padruna: propria 't gh' mia la man!
VIOLETTA Veramente gh' mia caf, l' sul cicoria. Al butgher am vol pu' far credit! Lasem perdar: quanti ani i Carlota c't lavuri chi in la me pensiun?
CARLOTTA A l' un bel p, tu madar l' m'era gnida a tor in'al caal in dua viveva, a seram tant puaret ca gh'am gnanca da magnar. A gh'era 'na buleta ca gh'eam gnanca le mudande! Mi sun scapada parch me madar la vulea tacam via an brut vc sul parch l'era pien da fenac.
VIOLETTA Alora me madar la t' salv ad na triste fin. Chi in cit 't gh'evi tut'altre
posibilit.
CARLOTTA Difati sun gnida ca gh'a qunz' ani e ades c'ac n'ho cinquanta l'ucaiun la
g' ancur da rivar!
VIOLETTA L' mia vera ca 't gh' mia vi l'ucaiun! At ricordat suquanti ani fa, quant' gn a Mantua, Bufalo Bil cul su Circo Equestre e l'era l'ospite dl nostra Pensiun? At ricordat c'al vulea purtat cun lu in Merica?
CARLOTTA Fin quel! Cun cal vest bianc sfran, la barba e i cavei bianc am fava fin scaresa: al parea an fantasma. Pensa putost, s'ascultava me madar, ades saria na rica vedua, invece d'na sguatera, coga e anca cameriera!
VIOLETTA Tre specialisasiun... tre!
CARLOTTA Tre specialisasiun, ero paga!
VIOLETTA Mia preocupat, i prim fenic ca riva 't cuntentar!
CARLOTTA Prima biogn cuntentar al butigher, al bechr, e l'urtulan sin riscem da morar da fam.
VIOLETTA Purtrop la "Pensiun Viuleta" l' dr cl'a traversa un periodo da buleta. Ma apena i me client... Ma ti 't s, i tuti artisti e lur i suget a alti e bassi.
CARLOTTA Gh' idea ch'i sia pu' che altar bas. Mi comunque cambiaria al num dla pensiun.
VIOLETTA Parch? L'as ciama acs da tre generasiun. Che num ac metarest ti al post da: Pensiun dla Violeta?
CARLOTTA Mi ac metaria, e varda padruna c'al saria pus apropri "Pensione al Chiodo", chi paga mai nisun!
VIOLETTA Cuma 't s catia Carlota!
CARLOTTA Anca cal Baron l ... e su fiol cal linun alt e sciao!
VIOLETTA Al Barone? Ma sl' an siur acs fin.
CARLOTTA S ... fin arost!
VIOLETTA Tasi cl' chi!
(Entrano il Barone Pampugnina e il figlio Goffredo)
CARLOTTA Dmandac i fenic.
BARONE Uh dolce risveglio quando l'occhio mio si posa in co' tanta belt.
(Violetta un po' imbarazzata, il Barone le bacia la mano)
VIOLETTA Uh, siur Barone! Al fat an bel ripuin?
(Ribaciamano)
CARLOTTA Dmandac i fenic!
BARONE Uh Violetta non pavli, fermi l'espressione contemplativa, quasi pastorale sul suo pallido viso.
CARLOTTA Dmandac i fenic!
BARONE La prego non parli!
VIOLETTA Am piasria cuntentaral caro Barone, ma purtrop chi la Carlota l'am ricorda la necesit da parlac da fenic!
BARONE Oh, la cara fantesca, cos efficente, purtroppo ella ha ricovdato pure a me la triste necessit. Cava signora Violetta non avrebbe una modica cifra da prestarmi?
VIOLETTA Sa pudes vulentera siur Barone ma g'ho pu gnint d'impegnar!
BARONE Oh non l'avevo mai notato, ma che splendido anello al suo fragile dito!
VIOLETTA E' no! Questo l' mia impegnabile. L' l'unic ricordo dal me Mario: e sas fos mia nag in'al naufragio dla nave c'al la ripurtava da mi, al m'avria regal na fede.
CARLOTTA G'ho i me dubi: par mi lil 'l s' lug 'd 'na qual banda! In la lista di pasegeri
dispers al gh'era mia, proa 'dmandargal ala signurina Lul...
VIOLETTA Carlota maligna, al m'ha scrit c'al saria turn cun cal vias li, e mi 'c credi!
BARONE Ognuno cvede a ci che pi gli piace... e per via del minuscolo prestito?
VIOLETTA A g'ho na suta siur Barone, i fenic gh'i dmanda putost ala Carlota cl' gh' sempar al su magutin!
CARLOTTA Al me magutin ultimamente al s' infiap ben! Al manda a laurar cal lisnun da su fiol, invece c'al va in gir tut al d cun cla machina infernale ca sciupeta: al par al Diavol in carosa!
GOFFREDO Ma Carlotta allude forse a me e alla mia Isotta Fraschini, quindici cavalli!
CARLOTTA Ma quai 15 cavai? Mi i mai vist!
GOFFREDO Ma sono nel motore!
CARLOTTA Chiss cuma i st stric puarin! E cusa magni?
GOFFREDO Si nutrono di benzina che un derivato del petrolio.
CARLOTTA Che schifo! Per... as vet ch' i la digeris mia tan ben anca lur, parch quant i part i fa una spusa, c'am par da sentar me nono Piero quant al magnava le sigule.
VIOLETTA Ma Carlota cuma 't permetat d'ufendar acs i me client?
CARLOTTA Mia preocuparat padruna, chi l i client c't perdi mia, purtrop!
(Poi uscendo) ...Ma cl'a machina l, l' n'invensiun dal diavol!
VIOLETTA Scuela par piaser, la sa gninte, la vegn dla campagna!
BARONE Un signore pav mio non si lascia neppure sfiorare dal volgo. Sono un martire, la sfortuna mi perseguita. Ma al pi presto verr in possesso di una cospiqua eredit e allora fav impallidire di vergogna certi maligni!
VIOLETTA Ancur ma scusi, siur Barone, e speri c'al gnar ala festa da cumpleanno dla me Margherita.
BARONE Prima o dopo cena?
VIOLETTA Prima 't sena... prima vers le sinc.
(Il barone se ne compiace) (Violetta fra se' e se')
Acsita speri c'al s'ingoa ben cun la turta margherita parch stasera sa vegn mia su dla musica a ghe poc da balar! Ciami scusa siur Barone vaghi in cuina a dac na man ala Carlota par guarnir la turta!
BARONE Pvende di gi congedo gentile signora?
(Violetta accenna ad un inchino)
VIOLETTA Purtrop si, a pu tardi siur Barone... signorino Goffredo...
(Esce Violetta)
BARONE Dunque figliolo come facciamo per la benzina?
GOFFREDO Andr in tram! Dai pap, ades gh' pu nisun ca sent 't po' parlar normale!
BARONE At faresi ben a dat an po' 't contegno parch in fondo a 't s l'ultim rampollo di Baroni Pampugnina.
GOFFREDO Ma qual Barone... ma qual Pampugnina. Insuma pap l' sa die'ani chi s'a dat al sfrato dal nostar palas e vivema in cla pensiun chi, a spol dir praticamente in sle spale da cla povra siura Violeta. 'T par mia ura da das da far?
BARONE Cusa vuresat dir "das da far". 'T far mia par cao riferiment al laurar?!
GOFFREDO Eben s... s laurar!
BARONE Laurar! L'aborrita parola. Set mia che cla parola l in nal me vucabulari l'eist mia! Bisogna tegnar su la faciada caru mio! Varda l' pus 'n diunur laur par un nobile par mio, che par an puvret far gninte tut al d!
GOFFREDO Sar, ma mi trovi pus dionorevole chi piccoli furti c'as tuca far ogni tant a c dal nono, e fas mantegnar da cla povra Violeta cl' trop buna par das l'inviadur.
BARONE Per un signore par mio i debiti son crediti... pu... saldar tuti cun i'interes apena... pena gnema in puses dl'eredit dal nono!
GOFFREDO Gh' idea che al nono as'sotra tuti, l' sinc ani cl' mal. Tuti i giuran al g'ha na crisi ma al mor mai, puaret!
BARONE A pruposit i sa le tre. Va da lu, ti 't s che tuti i giuran ale tre e mesa riva la crisi e se par cao l' cla buna l' mei c'at sii presente. Credat ca sia al cao ca vegna a cataral anca mi, na qual volta?
GOFFREDO Pap ve... l' mei da no, al nono al g'ha al sciop suta le querte parch al dis che sa t'tat presenti al pudria mia suportar la tu vista!
BARONE Al ma mai na. Fin dla prima volta che tu madar la ml' preent. Dopo l' st ps che andar di notte.
GOFFREDO Ben, ben mi vaghi, 't saluti pap!
(Si sente vociare dall'esterno)
BARONE Gh' gent ca riva, mi raccomando il linguaggio aristocratico!
GOFFREDO Ma fi, ma fi pap!
(Entrano
le figlie di Violetta: Margherita e Viola, stanno rincorrendosi e una delle
ragazze ha una cappelliera)
MARGHERITA Dai, dai fam vedar! Viola dai dim la verit; l' al me regal quel l! Co'l?
VIOLA Prima ti t'at lasi tirar le urece!
BARONE Qual delizioso cicaleccio di fanciulle in boccio sfiora il mio ovecchio
espevto! Oh, gioia per gli occhi e per lo spirito tanta festosa giovinezza!
(Le ragazze si fermano di botto)
VIOLA Al scusa siur Barone ma ogi l' al compleano dla Margherita e alura...
GOFFREDO E allora tanti auguri mia carissima amica.
(In quel momento fa il suo ingresso Paolo Galafassi, corteggiatore di Margherita che impiegato come contabile presso una banca. Alla sua comparsa Margherita ritira in fretta
la mano)
BARONE V, v... cavo! Sull'auto e vola!
GOFFREDO Vado... ma il denaro del combustibile dove lo trovo?
PAOLO Sun pena pas da Cadena, sa gh'interesa ciapar quel i cerca di fachin: dies fenic a l'ura acs al ciapa l'aria fresca e al fa ginastica.
BARONE Goffredo non prestare orecchio a certe ironie del volgo, va che ora della crii!
GOFFREDO (Uscendo) Spero che sia la volta buona!
BARONE Scusate mi ritiro per la toilette, a pi tardi. Vado a far bello chi bello non pi, per piaccio!
MARGHERITA Siur Barone, me madar l'alea invit ala me festa? Se vorr gradire!
BARONE Gradir, gvadir...
(Esce il Barone e Viola cerca un nascondiglio per la cappelliera)
PAOLO Oh signorina Margherita, la domenica quant vaghi a casa l' al giuran pus triste dla smana parch posi mia vedla!
MARGHERITA Ma siur Paolo ac par mia d'esar an po' trop audace. Al credar mia ca sia na putela da facili costumi sul parch studi canto e recitasiun, dato c'a m'aspeta na gran cariera in teatar?
PAOLO Par carit signorina Margherita, mi par le g'ho la masima cunsiderasiun. Basta na su parola e mi la spusi subit, anca dman. Me madar l' sa al corente dle me intensiun e la speta sul an me ceno par vegnar a far la su cunuscensa! Intant l'ac manda an bel cestin d'of fresc e na suca pri turtei.
VIOLA (Intervenendo) Oh, che gentile! I turtei ch'in pias acs tant! Carlota, Carlota!
(Esce Viola con la zucca e le uova)
PAOLO Gnaresla dman cun mi a far na pasegiada ai giardinet?
MARGHERITA Posi mia, dman g'ho dupia lesiun da canto, forse debutar fra 'n qual mes. Al sa n che me surela la g'ha a vi an gran suces a Veruna cun la "Vedova Alegra"? E prest la debutar al Sucial.
PAOLO Ma signorina Margherita el propria quel cl'a desidera: far la cantante?
MARGHERITA Sun mia sicura, per l' quest quel che ch'iatar i s'a speta ad mi. Al sa n Paolo che me padar al faea al cantante lirico?
PAOLO E con questo? Me padar l'era an cuntadin, duvria laurar la tera anca mi, anca se mi an pia far al ragiunier? Puaret me padar par tant c'as laves al gh'ea
sempar dl'udur ados. Mi vedla, preferisi spuar da muneda che da ledam.
MARGHERITA Volal saver la verit? Mi am piaaria far l'infermiera. Forse 'c sar la guera e mi 'm senti purtada a curar, mal, fer, moribondi...! Ma chi ca g'ha 'l curagio da digal a me madar, cun quel cl'ha spes par le me lesiun da canto. Le la sogna sul robe grose: teatar, spetacui, questa l'ha da esar la me vita.
PAOLO No Margherita! Questi i i sogni da su madar. La me vita e la su vita: questa l' la realt.
(Margherita sta per replicare, ma viene zittita da un gesto del giovane)
MARGHERITA Ma Paolo...
PAOLO Sl' vera quel q'hu let in i su oc Margherita ad man sera ale sinc le la pasar davanti ala cea da Sant Andrea. I tante le robe ca g'ho da dic ca gla faghi p a tegnle dentar. E dop... e dop an parlar la storia!
MARGHERITA A su mia sal....
PAOLO Sssss.....
(Esce Paolo e rientra Viola)
VIOLA 'U sent tut!
MARGHERITA Curiua... ti cus faresat?
VIOLA La mama la dis sempar "Va indu 'tira al cor!" Ah se quel c'a m'interesa am des n'apuntamento, subit 'c vaghi... a vuli! E invece 'm varda cun ch'iuciun c'al par c'am magna... e pu' gninte: l' trop dur!
(Entra da fuori un giovanotto alto e molto elegante: Max)
MARGHERITA L' l, chi numina camina!
(Margherita esce precipitosamente in camera)
MAX Che avere da dire la di lei surela?
VIOLA Oh... lei dire che tu essere il mio cantante preferito.
MAX Tu grande, grande collega di lavoro, j! Tu splendida "Vedova allegra" di tiatro! Io modesto Danilo ai tuoi ordine.
VIOLA Oh Max cume tu essere galante, per un po' duro, gnuchen!
MAX Vas? Nix capire: io dure? Tu spiecare!
VIOLA Cume fare: io spiegare se tu essere duren e nix capiren?
MAX Se tu volere parlare cun tu grandi occhi io capire cun cuore.
VIOLA Per! (Fra s e s) Alura 't s mia dur dal tut!
MAX J. Non capire parole ma ascoltare suono di voce. Musica pi meglio di poesia, j.
(Max accenna un inchino. Contemporaneamente entrano Carlotta vestita da cameriera insieme a Violetta dalla parte della cucina, dall'esterno entra una signora agghindata in modo eccentrico: Lul)
VIOLETTA Buonasera siur Max e buonasera a lei signorina Luigia.
LULU' Per gli amici Lul.
VIOLETTA 'M turia mai una tal confidensa signorina Luigia. 'C preparia an caf?
LULU' No grazie. Le l' sempar trop gentile siura Violeta. Putost eco an picul acunt par al me sogiorno chi ala pensiun. La s gh'u vi da far dle spese par al me lavoro, per cun i primi fenic ca ciapi sercar d'andar a per almen cul mespas.
VIOLETTA Ben, ben ma la staga mia preucupas!
CARLOTTA Mi su mia che genar da mister la faga lil; mi u vist le spese cl'ha fat par incrementar la su ativit: sottoveste di seta, calze a rete, "gelattiere" rosse...
VIOLETTA Ma tal s cl'a fa la guardarobiera!
CARLOTTA Ma ..! Am piasaria saver che genar da cuntramarche la da via lil!
(Mentre le due donne parlottano fra loro entra il Barone e bacia la mano a Luigia)
BARONE Lul... deliziosa Lul.
LULU' Oh Barone, che galante: "il lupo perde il pelo ma non il vizio", vero?
BARONE Diavoletta!
(Lul sta per uscire)
VIOLA Signorina Luigia ale sinc 'c sar na festa par me surela, speri cl'a sia presente anca le?
LULU' Vulentera! Farema an po' 't musica?
VIOLA Certamente signorina Luigia.
(Lul esce)
BARONE Povera piccola Lul ha un po' di vimpianto per il suo passato di cantante. Lo sapete vevo che si esibiva nei migliori teatri, perfino all'Olimpi di Parigi
VIOLA Dabun?
VIOLETTA E', i la dea.
(Carlotta prepara il tavolo con i bicchieri e i piattini per la festa di compleanno di Margherita)
BARONE Affolutamente vevo: aveva una voce cos potente e un vitino cos sottile e fragile! Mentre ora ha una voce cos fragile e un vitone cos potente. Ma sempre piena di fascino!
VIOLETTA Eh... eh! Il fascino del proibito.
CARLOTTA Beh mi vaghi a far al abaiun cun i of fresc c' purt al spasimante dla Margherita!
VIOLETTA Set mata! La me putina la g'ha mia al temp da murusar cun an scribachin... gh'a speta na gran cariera in teatar!
CARLOTTA E posi mia far al abaiun?
VIOLETTA S, quel s. I of i gh'inentra mia.
CARLOTTA Sperema ben.
(Escono Carlotta e Violetta; Viola rivolta a Max)
VIOLA Anche Max subire fascino Lul?
MAX Max subire solamente fascino una ragazza capello biondo.
VIOLA Occhi verdi?
MAX Occhio verde, ja!
VIOLA Guance rosse?
MAX Guancia rossa, ja!
VIOLA Oh Max .. ! Cuma 't s espansivo!
(Viola e Max escono di scena. Entrando nelle stanze interne incrociano Paolo che sta entrando in salotto)
PAOLO Oh, siur Barone cuma stal?
BARONE Benissimo cavo giovanotto, come viaggia il mondo della finanza?
PAOLO Caro al me siur Barone quei ca gna i si'a tegn, e quei chi gna mia i finis malament cume sempar. A parte i schrs a gh' an gran fermento. Credal che 'c sar la guera?
BARONE Temo di s cavo ragazzo, credo che non se ne potr fare a meno! Solo un miracolo!
PAOLO Alura mi speri in an miracul!
BARONE La guevva una fucina di eroi!
PAOLO Mi sun an poar contabile e am pias pus contar i fenic putost che i mort e i fer.
(Si sente suonare al portone, Paolo si alza e va ad aprire)
BARONE Non c' mai la cameriera!
(Entra un signore con un lungo impermeabile. Suona il campanello della reception)
CERINI Buona sera, non c' la titolare?
PAOLO Siura Violeta gh' an client.
(Entra
Violetta)
VIOLETTA Buona sera! Ma qual client! L' al nostar tenente di polisia dal Regio Governo. G'al bisogn siur Cerini? Beval an bicerin da Rosolio?
CERINI Posi mia, sun in servisi. Vuria vedar al registar dle presense.
VIOLETTA Subit! (Violetta prende un grosso registro e lo mostra al funzionario)
CERINI Chi e'l c'al Ricardo Dalbani chi?
VIOLETTA Su mia chi 'l sia ma l' 'na gran brava persuna!
CERINI E le cuma fala a saveral?
VIOLETTA 'L varda: l' l'unic ca paga regolarmente!
CERINI Sem dr ca dema la cacia ale spie e ai anarchic. Puttrop forse prest sarema in guera e bisogna suspetar da tuti. Pian... pian: chi el cal Max Blizenec
chi... todesc?
VIOLETTA No austriac. L' an brav fiol. Al fa al cantante, l' an colega dla me Viola.
CERINI Ahi, ahi!
VIOLETTA Chi gh' n ai n sigule, par questo garantisi mi.
CERINI E par cl'atar: al Dalboni?
(Entra dall'interno Luigia con fare civettuolo e si sistema le calze con la giarrettiera ricamata)
LULU' Oh siur Ernesto! Qual bun vent?
CERINI Vento di piacere... se ho la sublime gioia di incontrarvi, signorina Luigia!
LULU' Lul par i amic!
(Ernesto s'avvicina a Luigia e le bacia la mano. Dalle stanze interne entra il signor Dalboni in tenuta sportiva dell'epoca: bermuda aderenti e maglietta a righe. Saltella)
DALBONI Op... op!
LULU' Signor Dalboni, che forza della natura!
CERINI Siur Dalboni? Ma cu'el dr far?
DALBONI Allenamento... allenamento!
(Cerini a sua volta si mette a saltellare)
CERINI Allenamento... perch?
DALBONI G'ho d'andar ale Olimpiadi, sun n'atleta.
(Dalboni inizia a fare delle flessioni; Lul si avvicina e tocca i muscoli delle braccia dell'atleta)
LULU' Ma cum am pias cla maieta chi!
BARONE Con la voba che c' fotto?
LULU' Le righe i da gran moda st'an!
BARONE Con quello che c' fotto?
LULU' Quel ca gh' suta l' mai and u 'd moda, caro al me siur Barone Pampognina.
BARONE Audace magliarda!
LULU' L' una dote naturale! (Lul si va a sedere sul divano col Barone)
CERINI Divaghema mia, fora i documenti siur Dalboni!
(Dalboni si reca in un angolo e prende una custodia abbastanza voluminosa)
CERINI Ferma, cu'el dr far?
DALBONI Al pensar mia ca voia minaciral n? G'ho i me arnes d'alenament (Estrae un'asta con i pesi) e pu' i document (li porge al commissario). Ma vuria pregarla da cuntrulari in priv...
CERINI Va bene!(Cerini controlla i documenti)
PAOLO E, signorina Luigia, qual'la la su specialit: la canzonetta, la lirica, l'operetta...?
LULU' ...Ma i masc!
CERINI Chi al dis che lu l' n'investigadur priv.
DALBONI Infati: l' vera!
CERINI E cua fal chi in la pensiun dla siura Violeta?
DALBONI Oh bela! Sun dr ca faghi al me mester d'investigatur: indaghi!
CERINI E par chi laural, 's pol saver?
DALBONI S'al permeti i afari mii. Gh' al segret prufesiunal. Al la duvria saver anca lu cl' in n'al ram!
CERINI Par stavolta am cuntenti da cla spiegasiun chi. M'as ricorda ben c'al tegni d'oc.
(Dalboni ricomincia a saltellare)
DALBONI Ognun l' libar da duciar chi al vol!
(Esce saltellando)
CERINI Ben, a vaghi. Signori buona sera.
(S'avvicina a Lul che sta civettando con il Barone. S'inchina)
CERINI I miei rispetti signorina Luigia.
LULU' Tutti i miei pensieri signor commissario del Regio Governo.
CERINI (uscendo) Ah... Lul... Lul!
(Mentre Lul esce col Barone entrano Carlotta e le ragazze)
CARLOTTA 'U fat al abaiun!
VIOLETTA Brava Carlota!
VIOLA Cua disat mama. C'ac sia dal tenar tra al Barone e la signurina Luigia.
CARLOTTA Par mi lil la g'ha dal tenar par tuti: l' na scursiana!
MARGHERITA Mia dir dle cativerie Carlota.
CARLOTTA Le cativerie suta furma da verit as pol dirle.
PAOLO Mi su mia, ma an capita spes, quant levi su da not d'incuntrarla par i coridoi cl'a gira in pataia.
MARGHERITA E lu 'la vardla?
PAOLO Eh, i'oc i tegni vert! La vur mia ca m'insuca signorina Margherita.
VIOLA Ma, le la dis cl'a va in sunambula!
CARLOTTA Sar ... v sar ... ma!
(Mentre parlano Violetta prepara il tavolo)
VIOLETTA Set cusa fema Carlota? Stanot la punghema, 's dema al turan acs vedem cosa la cunbina.
VIOLA Eh s mama 't gar al dirito da saver coa sucet in la tu pensiun!
MARGHERITA Mama, mama... vuria dmandat al permes d'iscrivam al corso d'infermiera.
VIOLETTA Coa... coa? Set mata... ti acs fragile cun tute le brute malatie ca gira par i'uspedai. E pu 't gh' da dedicat al canto!
MARGHERITA Mama dai 't prumeti ca trascurer mia le me lesiun. Varda t'al dmandi cume regal da compleano.
CARLOTTA Ma dai padruna cuntentla. Gh' mia tanti che cume regal i vol imparar an mester.
VIOLETTA E va ben, tant a u'atar putlete sun mia buna da dir da no... e pu chil, speta cla gabia 'na qual padela da vudar, la cambia idea subit...!
CARLOTTA Ben mi vaghi a tor la turta; gh' qualdun ca vegn a iutam?
MARGHERITA Vegni mi Carlotta.
PAOLO A vegni anaca mi.
(Esce
Carlotta seguita da Paolo e Margherita. Rimangono solo Violetta e Viola)
VIOLA Mama!
VIOLETTA Dimi cara!
VIOLA Cum l quand una s'inamura?
VIOLETTA Oh cara! E' pas tant da cal temp! Par quel c'am ricordi, quant s' inamur as vet tut bel, per as g'ha paura. L' cume aver calt e fret in'al stes temp. L' cume ridar cun le lagrime a i'oc. Vedat cara l' l'unic mument in dua la realt l' pus bela dal sogno.
VIOLA E cuma fala un'acoras d'esar inamurada?
VIOLETTA L' 'na roba naturale, cume quand un al g'ha la fevra, s'acor subit parch a'sent ca sta mia tant ben. Ma parch m'al dmandat?
VIOLA Parch mama, sa g'ho mia l'influensa g'ho idea d'esar inamurada!
VIOLETTA Da Max? (Nel frattempo Max passa nel corridoio e si ferma ad ascoltare)
VIOLA E da chi altri, chi pus bel, pus simpatic, pus gentile, pus galante, pus virile! (Max mima tutti gli aggettivi)
VIOLETTA Ma cara t'al s, n, che Max l' al nemico.
VIOLA Ma mama cusa diat? Mi e Max sema artisti, gh'ema mia nasiunalit, sema citadin dal munt!
VIOLETTA Per purtrop al munt l' mia fat dla stesa cit.
VIOLA Ma mama mi speri che almen ti t'am capisi. Tl' sempar dit che l'amur sta in sa tut!
(Entra Max di soppiatto e si sistema dietro al divano)
VIOLETTA S, l'ho sempar dit e ancura ac credi, per biogna ca't sii ben sicura di tu sentiment prima da tor dle decisiun... m'al prumetat?
VIOLA S mama, t'al prumeti.
(Entra Goffredo da fuori, il Barone, Lul e Dalboni che civettano dalle stanze interne)
BARONE Goffredo, il nonno come st?
GOFFREDO Oh poverino! Ha avuto una crii, ma una crii. Insomma era gi morto.
BARONE E allova?
GOFFREDO Un miracolo: si ripreso e ha voluto un sorbir d'agnoli.
VIOLETTA Puaret, incredibile propria an miracul!
BARONE Siamo gi nel '900 e ancora succedono dei miracoli, anche non richiesti!
GOFFREDO Ma babbo!
(Entrano Carlotta con la torta, Paolo e Margherita con una bottiglia)
CARLOTTA 'U fat anca la turta!
VIOLA Evviva: Bun cumplean Margherita!
TUTTI Tanti auguri!
(Viola porge la cappelliera a sua sorella)
VIOLA Questo l' al nostar regal.
MARGHERITA Oh grasie, grasie!
(Margherita toglie dalla scatola un cappellino e se lo prova)
MARGHERITA Bellissimo.
VIOLA E'l tu murus t'al regal sul la suca e i'of?
MARGHERITA Sat 't s stupida.
(S'incomincia a tagliare la torta)
PAOLO Saveva mia ca fos al su cumpleano signorina Margherita (Si toglie l'anello dal mignolo e glielo mette al dito). Sa pudes ac regalaria la luna, ma stasera piof e....
MARGHERITA Su mia sa posi acetar.
PAOLO In segno d'amicizia, la prego!
MARGHERITA Sul par amicisia.
(Margherita si toglie l'anello e lo nasconde nel palmo della mano)
VIOLA Venite che cantiamo!
MAX Molto bene, j!
(Cantano allegramente)
(Pian piano si congedano tutti ballando. Il palco rimane vuoto e la scena piomba nel buio. Si sentono i rintocchi della mezzanotte. Al 5 rintocco la luce si accende, al 10 Lul in camicia da notte entra nella stanza seguita al 12 da Carlotta e Violetta in mutandoni e camicia da notte con laterna in mano. Lul appena s'accorge d'essere seguita finge d'esser sonnambula)
VIOLETTA Varda!
CARLOTTA Tai, ca vardema cua la fa.
(Lul prende una bottiglia dal tavolo)
CARLOTTA Per: l' na sunambula ca g'ha s!
(Lul esce e si spegne la luce, resta accesa solo la lanterna)
VIOLETTA Varda in du la va!
CARLOTTA (Mezza fuori e mezza dentro) Riesi mia a vedar in du l dre andar, ma da sicur l' mia andada in la su camara parch l' pirlada 'd n'altra banda!
VIOLETTA Dai andema a vedar...!
FINE
PRIMO ATTO
II ATTO
(In scena Carlotta che sta stirando con un ferro a carbone. Viola sta leggendo un libro, Goffredo le siede accanto sul divano, mentre Paolo e Margherita appartati arrotolano un gomitolo)
GOFFREDO Cusa lesat Viola, "Al segretario galante?"
VIOLA No, le robe galanti le m'pias pus dal vivo!
GOFFREDO Cume par esempi la corte dal siur Max?
VIOLA 'T sar mia gelus?
GOFFREDO No, lil l' mia al me tipo!
VIOLA Cosa, cosa?
GOFFREDO Dai ca schersi! Dim putost, ela 'na roba seria?
VIOLA Chiss... forse, ma al m'atira, al m'atira! Quant al vedi am trema le gambe e
al cor al fa le scrivoltule!
GOFFREDO E quant t'am vedi mi?
VIOLA Am vegn da ridar!
GOFFREDO Ben, mi am pias tegnar alegar la gent.
VIOLA Mi am saria pias ca t'esi spus me surela, 't saresi dvent me fradel: l' questo al ben c't voi, an ben da fradei.
GOFFREDO Bela ciavada. E invece la Margherita l'ha a fat la su scelta. E pensar ca credea cl'andes in le suore; da piculina l'ha mai vul ugar al dutur cun mi gnan 'na volta!
VIOLA Ma caru, al set mia che le brasine morte le scota pus che ch'iatre!
GOFFREDO Ben mi vaghi a cuciar fora la machina, parch anca sta volta sun rest sensa benina.
CARLOTTA S'i quindas cavai quei l, i na fa ura a ciuciar dal bombo!
(Esce Goffredo)
PAOLO Parch Margherita, parch portla mia l'anel ca g'h regal?
MARGHERITA Parch l'am par mia giusta purtar n'anel da un cl' mia al me murus!
PAOLO Basta na parola!
MARGHERITA Par cla parola l biogn cl'a sia cuntenta anca me madar!
PAOLO Ma Margherita, sema in'al milaenofsentequindas, dai!
MARGHERITA Pudresum esar anca in'al 1996 m'al me penser al saria ancura quel: me madar l' sempar stada da parl. Me padar l' part che mi sera gn'ancura nata, e le l'ha sacrific tuta la su vita a me surela e a mi, e mai faria quel par dispiaserla.
PAOLO E alura sl'at vol acs ben, certo la far sempar da tut par cuntentarat.
MARGHERITA Sperema ben, intant la m'a dat al permes da far al corso d'infermiera. 'U cuminci ier!
PAOLO Bene! Inc vegn me madar in cit a far dle spese, e dopo la pasa da 't chi par cunusarat e par parlar cun tu madar. Mi am pias far le robe in regula.
MARGHERITA Povra mi! Tu madar, 'na siura acs fine, una cl'a vegn da 'na gran cit cume Turin. Speri da mia far bruta figura, t'al s, me madar l' un po' particolare!
PAOLO Tu madar l' mia particulare, l' speciale! In du cataresat na dona ca resta
fedele a n'om tuta la vita, pur sapendo che lu l'ha bandunada?
MARGHERITA Questo le l'ha l'ha mai acet e la preferis credaral mort! 'T par na roba normale? Me madar la gh'a vi d fiole sensa esar maridada. Chiss cusa la pensar da le tu madar le cl' acs riligiusa!
PAOLO Ognun gh'a le su disgrasie, me madar alura, cl' restada vedua tre volte!
MARGHERITA ...Paolo...
(Margherita
porge l'anello a Paolo che glielo infila al dito. Escono dalla porta)
VIOLA Carlota m'et stir al vest da
scena. 'T s n, che stasera gh' al me debuto al Sociale cun la Vedua
Alegra.
CARLOTTA S, s, l'u sa stir iar'sera. Ma cusa lesat da bel Viola?
VIOLA Al saveat Carlota che me nono l'era an poeta e che l'ha public anca an libar e l'ha fat anca altre robe?
CARLOTTA S'al so? N'ha fat ad robe! L'ha mis in stato anca tu nona e dopo al la mia maridada! E acs la fat tu padar cun tu madar. As vet cl' na tradisiun da famiglia!
VIOLA Senti cusa al scrivi chi! "La gent superba la g'ha sempar fret par via da tute le arie cl'as d". Senti questa: "gh' gent ca pasa tuta la vita a cercar l'amur e s'acorsi mia cl' dentar da lu c'al manca".
(Entra Max dalle stanze interne)
MAX Cosa essere che ti mancare?
VIOLA Quand 't vedi: gninte, nulla!
CARLOTTA Dai fem an piaer, pieghem cal linsol chi.
(Viola prende il lenzuolo e ne porge un capo a Max. Iniziano a piegarlo)
VIOLA Tira ben sin ac resta dle pieghe!
MAX Cosa essere tovaglia?
VIOLA No essere lenzuola... slaffen!
MAX Lenzuolo che avvolgere tuo riposo?
VIOLA Lenzuolo che vegliare miei sogni!
MAX Io volere vegliare tuoi sogni, non freddo lenzuolo.
CARLOTTA Ma varda cal gnuc l, v, al vuria scaldac i linsoi dla pudleta e su madar la capis gnint: bisogna c'ac vera i'oc mi!
VIOLA Carlota ac net n'atar da piegar?
CARLOTTA No no! Lasa pur l, ancur n'atar linsol da piegar e uatar du am cunbin quel ca va mia ben!
MAX Carlotta sempre spiritata!
VIOLA Spiritosa caro!
(Max prende per la vita Carlotta e cerca di farla ballare)
MAX Carlotta, tu mia dama preferita!
CARLOTTA Lasam star gnuc. Lasam star, varda che mi buchi mia!
(Entra il Barone Pampugnina)
BARONE Buon pomeriggio!
MAX Guten abend signor Barone. Venire bitte, a testro stasera?
BARONE Mi piacerebbe immensamente assisteve al debutto della nostra cavissima Viola. Ma tutto dipende da ci che decide Goffredo.
CARLOTTA (A parte) E' s, i g'ha un vest da sera in du.
BARONE Sei pronta cava la mia piccola, piccola pupilla!
VIOLA Certamente siur barone. Par mi cantar l' sempar stada 'na gioia, am vegn naturale cume respirar.
MAX Come amare?
VIOLA S Max, come amare!
(Si
prendono per mano ed escono)
BARONE Che
bella cosa la giovent!
CARLOTTA Anca andar in gir tut al d e fas mantegnar. E pu, siur Barun, al lasa l da parlar in cla manera l, c'al par un da cl'atra spunda!
BARONE Non capisco...!
CARLOTTA S dai, va l Barun ca t'ho sent dal curtil quand 't parli in la tu camera et credi che nisun a senta: 't tiri da cl svirgule!
BARONE Cafona!
CARLOTTA Am n'ho mia al mal sal, su gnanca cus la voia dir cla parola l, e gnanca al voi saver!
(Carlotta esce con una pila di panni stirati sulle braccia ed entra Goffredo da fuori)
GOFFREDO Pap set chi? 'U ciap quel, sun riusc a vendar l'arloi:: fema met?
(Il Barone prende i soldi)
BARONE Cua 'm sun ridut a far, d'altrunde l' sul n'anticip in sl'eredit, 't par mia Goffredo?
GOFFREDO Mi preferiria andar a laurar putost che rubar a me nono; am senti an verme!
BARONE 'T gh' mia da totan Gofredo; le robe materiali le cunta mia.
GOFFREDO Questa l' na bela teoria: dmandac a la siura Violeta se quant la va a far la spesa le robe materiali le cunta mia!
BARONE Vot capirla che nuatar nobili gh'ema pus credit. Varda Gofredo da putin 't prumetevi ben, 't seri tut al me ritrat! Ades pus a pasa al temp e pus 't sumigli al nostar ex magiordomo.
GOFFREDO Ma ti pap 't d i numar!
BARONE Varda che quant parla an Pampugnina l' dificil c'al sbaglia!. E pensar che tu madar la mea fat credar che al magiordomo l'era uno da cl'altra spunda.
GOFFREDO T'asculti gnanca: a vaghi in camera. E ti ricordat da dac quel a la siura Viuleta.
BARONE E stasera chi ca va a teatar da nuatar du? T'al s ca gh'em 'n vest in du!
GOFFREDO A vaghi mi, s'at dispias mia pap, parch t'al se che par mi la Viola e la Margherita i cuma d surele.
BARONE Sul d surele: t'ispirle gnint'altar?
GOFFREDO Capisi mia: cusa duvresle ispiram. Amicisia, simpatia, cume pr'esempi anca al siur Dalboni cl' sempae acs gentile cun mi. Al m'ha apena ufert an caf al bar Posta.
(Esce Goffredo nelle stanze interne. Il Barone controlla i soldi che il figlio gli ha dato)
BARONE Mama cara, che depresiun! Almen a fos gni fora i numar dal lot. L'am iea purt me muier in sogno, ma la ma ciav anca l, dal rest cusa pudea spetam dla fiola d'an cumerciante 'd cuspetun!
(Il Barone si siede a leggere il giornale. Entrano il signor Ernesto e Lul)
LULU' Siur Ernesto l' sta gentile a cumpagnam, ma al varda c'am saria mia persa!
CERINI E stasera?
LULU' Stasera sun da servisi al guardaroba dal teatar, al sa n ca gh' al debut dla nostra signorina Viola.
CERINI E dopo il teatro posi scurtarla fin a la pensiun?
LULU' Cusa volal far: scurtam? Ma al varda ca sun mia n'autorit!
CERINI Per l' tant pus presiusa par mi signorina Lul. Posso sperare?
(Il Barone che fino ad allora rimasto in silenzio s'alza di scatto)
BARONE Chi vive sperando muore can...tando!
(Entrano Carlotta e Violetta)
VIOLETTA Oh signorina Luigia la sa rivada? Siur cumisari da Regio Governo i me rispet.
CERINI Buona sera siura Viuleta.
(Si sente gridare fuori scena, poi entra Goffredo spaventato)
GOFFREDO Pap, pap! Vegni a vedar cus' suces ale nostre camere. Par c'ac sia pas an ciclone: gh' tuta la roba par aria, al let desf, i caset vert. Vegni, vegni a vedar...
CERINI Pian, pian. Chi gh' l'autorit competente: fermi tuti ca g'ho da far an sopraluogo: Goffredo 'm cumpagna a vedar le stanse!
CARLOTTA E pensar ch'ea fat i mester 't s ben stamatina.
VIOLETTA Andema a vedar Carlota!
(Escono tutti rimane solo Lul)
LULU' Ac mancaa sul i ladar, povra siura Viuleta!
(Entrano Paolo e Margherita)
MARGHERITA Gh' nisun?
LULU' I tuti 't sura, al Baroneto Goffredo l'ha cat la su camera e quela dal Barone tute arbaltade, i g'ha idea ca sia st i ladar. C'ac vegna n'acident!
PAOLO Dabun? Propria ades ca g'a da vegnar me madar a cunusar la siura Violeta.
(Si sente un brusio. Entrano tutti: il commissario Ernesto, Carlotta, Violetta, il Barone, Goffredo, Max e Viola)
CERINI Dunca, le uniche do camere in disordine i quele dal Barone e da su fiol. Ch'altre i tute a post, quindi al ladar al cerca quel da specific. Cosa siur Barone Pampugnina?
BARONE Nelle stanze non manca nulla, vero Goffredo?
GOFFREDO Verissimo babbo!
CERINI Molto strano, anzi stranissimo! Gh'i mia na qual dichiarasiun da far. E' mai manc gninte a nisun in cal periodo chi?
LULU' A mi veramente a m' gni manc 'na giaretiera!
CERINI Volla far 'na denuncia?
LULU' Ma al vaga l, 'na denuncia par 'na giaretiera!
(Carlotta tira fuori la giarrettiera rossa da una tasca)
CARLOTTA Ela questa ca gh' and pers?
LULU' S, l' propria questa!
CARLOTTA Ma la propria sicura?
LULU' Sicurissima Carlota. Ma 't vergognat mia da far cle robe chi?
CARLOTTA Ma la propria sicura, sicura cl'a sia sua?
LULU' Certo! L' persunaliada cun le me cifre, varda chi: L.V. Luigia Vaccari!
(Entra Dalboni in vestaglia)
CARLOTTA A s! Elura l' mei cl'as vergogna le parch sal la vol saver a l'ho catada suta al let dal siur Dalboni, al giuran dopo cl' andada su e u in sunanbula cun cal bagai lustar c'al parea un lumagot!
BARONE Ma Lul!
CERINI Lul!
LULU' Quando una soffre di sonnanbulismo l'as rendi mia cunt dle su asiun!
CARLOTTA L'as rendi mia cunt... per la s' mia sbagliada n, l' mia andada in camera dal Barun o in camera mia! Varda caso...
DALBONI Mi durmea, m'an su gnanca acort.
PAOLO As vet che i sunanbuli in cla pensiun chi i d!
CARLOTTA Gi, i s' cuc 'na butiglia da muscat e i s' gnanca incort!
CERINI Divaghema mia, cuma la metema par via di ladar!
MAX Non pu essere stata animala a fare quello disordine?
VIOLETTA L' vera che in'al Rio gh' dle punghe grose acs, ma anca se par disgrasia la fos capitada in casa dubiti cl'a rivaria a versar i caset dal cum!
CARLOTTA E pu' le punghe le va in du gh' da magnar, e chi a la pensiun dle scorte da viveri ac n mia ad sicur!
VIOLETTA Dato ca manca gninte as pudria mia
stricar... l'oc?!
(Viola
prende sottobraccio il signor Cerini)
VIOLA Ma s siur funsionario al sia bun, ac regali an bigliet omaggio par la serada da stasera a teatar.
CERINI Vola curumpam signorina: mi posi mia, 'u sa scrit al verbal: la legge deve seguire il suo corso!
LULU' Sia buono signor Ernestuccio!
CERINI Ma sa, Lul, ma sa... ma s!
(Cerini prende i fogli dal taccuino e li strappa)
LULU' Grasie!
CERINI Soltanto se mi promette di curare il suo disturbo di sonnanbulismo.
LULU' Al prumeti. E stasera s'al gnar a teatar ac custodir al palt cun la masima cura e a gratis.
CERINI Promesso? Cuntramarca gratis?
LULU' Giurin, giurun!
CERINI A stasera!
(Uscendo) Ah Lul, Lul!
VIOLETTA Grasie signorina Luigia.
LULU' Par carit siura Viuleta, par le, questo e atar.
(Lul esce con Dalboni)
DALBONI (Uscendo) Signorina Lul la g'a da far atensiun al sonanbulismo: l' na roba seria. La pensa sl'a capitava mia in 'na camara d'an galantomo... mi g'aria an metodo infalibile par curar al sonanbulismo... s'la veg g'al faghi vedar e pruar...!
LULU' Vulentera!
(Escono seguiti da Goffredo)
GOFFREDO Al voi vedar anca mi...!
MAX Venire Viola, terminare prove "Vedova".
VIOLETTA Pian u'atar du cun le prove li! Prima in camera dla Viola le parea pus le prove dla Maridada che dla Vedua!
MAX Io gentil'uomo austriaco, j, io dare parola.
VIOLA Ma mama, cusa disat. L' acs bel esar giuan e dman forse ac sar la guera.
VIOLETTA Appunto!
VIOLA Mama, mia dim che lu l' al nemico.
VIOLETTA (Ironica) Figuremas sa gh' al curagio.
MAX Io no nemico, io ama Viola. Io ama tutti.
VIOLETTA Gi, 't s' mia al nemico ma 't s dr c'a t'am porti via la fiola!
VIOLA Vegni Max, andema a teatar a preparas cl' ura.
(Escono Max e Viola per andare a teatro)
CARLOTTA Bisogna stac ad pista a chi du l.
(Carlotta si gira di schiena)
VIOLETTA (Sospira) Ac sar la guera siur Barone?
BARONE Temo di s cava signova.
VIOLETTA Par tant ca pensa riesi mia a imaginar cosa posa significar na parola acs bruta e le conseguense c'la pudria lasar, l'am fa pran paura: am fa fin mal i labar a pronunciarla!
BARONE Guevva significa sacrificio ma anche atti eroici, medaglie...
(Carlotta si rigira)
CARLOTTA Anca pus miseria par i puaret!
PAOLO Na cariera struncada.
MARGHERITA Feriti, mutilati, invalidi, ciechi, storpi, sciancati...!
PAOLO E in d metema i dispersi?
VIOLETTA Quei i metema insiem ai cunt dla Pensiun!
PAOLO Cambien discurs e pensemac mia! Siura Viuleta fra 'n po' a vegn me madar a far la su cunuscensa e a parlac. 'C fa piaser?
VIOLETTA Ma s, certamente! E cum'ela cl'am vol parlar?
PAOLO Margherita, aiutam!
MARGHERITA S mama, la vegn a cunusam parch mi e Paolo, insuma... mama, mama
's vulem ben.
VIOLETTA(Sorpresa) Cum'ela? ...Am s'eri gnanca acorta.
CARLOTTA Padruna s'at gh'esi mia sempar la testa in le nivule saria mei!
VIOLETTA Parch ti evat cap?
CARLOTTA I sempar a tacun, ac vol poc!
(Suonano alla porta; Paolo va ad aprire. Entra una signora elegante e Paolo la bacia sulla guancia)
PAOLO Buona sera mammina, vieni che ti presento Margherita!
(Margherita s'avvicina ed accenna un leggero inchino. La signora le solleva il mento con le dita)
GERTRUDE Davvero carina. Capisco caro che tu ti sia invaghito di questa graziosa Margheritina.
PAOLO Non invaghito mamma, innamorato! E questa la madre di Margherita, la signora Violetta.
(Violetta porge la mano ma la signora Gertrude l'ignora)
GERTRUDE Piacere signora! A quanto vedo questi due ragazzi ci mettono davanti ad un fatto compiuto. Lei cosa dice?
VIOLETTA L'am creda, mi sun surpresa cume le. Mi par me fiola sperava 'na brilante cariera in teatar, per se pur an brisnin a malincor, i sentiment dle me fiole i st 't survia a tut, e al diaul anca la cariera.
GERTRUDE Anch'io speravo per mio figlio una brillante carriera.
VIOLETTA E alura?
GERTRUDE Vede mio figlio avrebbe dovuto scegliersi una ragazza di buona famiglia. Senza offesa signora ma come lei ben sa la piccola Margherita non ha un padre.
VIOLETTA Cume la g'ha mia an padar, la sar mia nata par opera dal Spirito Santo!
GERTRUDE No, intendevo dire, che... non stata concepita da un'unione benedetta
da Dio!
VIOLETTA Cosa, cosa! Le pensla che se al me amur al fos mia sta bened dal Signur saria nat do bele putele sane e inteligenti cume le me fiole?
GERTRUDE Non s'alteri cos. Non fine!
VIOLETTA Mi m'interesa mia d'esar fine, mi sun mia cume le, tuta aparensa. In quant a la benedisiun, don Celestin Batalia al vegn tuti i'ani a benedir la me casa. Mi g'ho v n'om sul par pochi ani e se al destin l'es vuli al m'avria marid e al Signur al m'ha dat du fiur.
CARLOTTA S, Viola e Margherita.
VIOLETTA E le, tant cl'as vanta, cun le benedisiun da ben tri matrimoni gh' nat an fiol sul, 'n grepulin gnanca tant bel par unta!
GERTRUDE Non mi svilisco a darle risposta. Mi limito a dirle che per amore di mio figlio avrei accettato anche una nuora che usciva da questa casa da... Operetta. Figlia di madre vedova senza aver mai avuto marito: spero che il mio Paolo a questo punto si renda conto del genere di sciocchezza s'apprestava a fare.
(La
signora Galafassi si appresta ad uscire)
PAOLO Ma mama, speta, parleman!
VIOLETTA Carlota va a tor la suca e i'of che di regai da chil an voi mia.
CARLOTTA Ma padruna, i'of i gh' pu parch ema fat al sabaiun.
VIOLETTA Ben, i'of... i and tuti rut, per 'g daghi indr la suca. Carlota!
CARLOTTA Vaghi a torla!
(Paolo segue la madre)
MARGHERITA Paolo!
PAOLO Mia vec paura cara, nisun pol dividas!
(Paolo le bacia la mano ed esce per seguire la madre)
PAOLO Mama, mama!
MARGHERITA (Rivolta a Violetta) Mama t' ruin tut!
(Margherita esce piangendo)
VIOLETTA Ma va a fat benedir anca ti: caragnuna!
(Rientra Carlotta con la zucca fingendo di rincorrere la Signora Galafassi)
CARLOTTA Padruna 'u mia fat ura a rivarla!
VIOLETTA Ben, spacala, distrugila, butla via!
CARLOTTA Ac pensi mi a cambiac i connotati a chil. La tai a toc, la cosi e prepari al pien par i turtei! (Esce di corsa in cucina)
(Dalle stanze interne entrano Lul e Dalboni che s'apprestano ad uscire per andare a teatro)
LULU' Felice sera Barone.
BARONE Buona sera madam.
DALBONI Non viene a teatro?
BARONE Non posso per cause di forza maggiore.
(Nello stesso tempo entra Goffredo col vestito del padre...)
GOFFREDO (Da la mano al padre) Vado a teatro babbo!
(Escono tutti e tre. Rimangono soli il Barone e Violetta che va sulla porta e sospira)
VIOLETTA A gh' la nebia stasera.
BARONE Di questa stagione facile in Mantova.
VIOLETTA Mi l'am pias la nebia, 't par da esar insima na niula, suspesa in sa tut, luntan dal munt tante volte crudele e ingiust. Quante volte m'era par da vedar al me Mario, cume se la nebia la pudes realiar al sogno da faral turnar.
BARONE Siura Viuleta, l'u mai vista 't s triste.
VIOLETTA Ma Barone! Cum'ela c'al parla al dialet e pu' gh' turn l'erre: l' an miracul!
BARONE L' mia an miracul, siura Viuleta, l'era sul na posa.
VIOLETTA Al sent, siur Barone, cusa l'ha dit la siura Gertrude Galafassi? Che questa l' na casa da Opereta.
BARONE Chi l'unic persunagio da Opereta sun mi. Tut al giuran reciti 'na part chi m'ha impost pena nat e che mi 'u cuntinu a far, forse sultant parch am fa comut. Per quant la not nisun am vet, sun mut e immobile e senti tanta piet par cal povar Barone Opereta chi, cl'a mai impar a vivar se non par se stes.
VIOLETTA Ma Barone cusa disal, al riconosi p! V, am piasea pus prima, sal?
BARONE Las preocupa mia, siura Viuleta, dman turnar a esar al solit Barone Pampugnina.
(Entra Carlotta)
CARLOTTA Padruna gh' Margherita cl'a siga, sun mia buna da cunsularla.
VIOLETTA Carlota in'al me cum gh' al bigliet par andar a teatar, va ti al me post.
CARLOTTA Ma padruna t' sugn tuta la vita cal mument chi: tu fiola al Sucial e ti ades..
VIOLETTA Ades l' cl'altra fiola ca g'ha bisogn da mi. Povra Margherita l' al su prim dispiaser! Buona sera siur Barone.
BARONE Buona sera gentile signora!
(Esce Violetta)
CARLOTTA Am dispias cl'a sia 'ndada a fnir ats cun la Margherita: propria le, cl'a
g'ha vi l'inteligensa da catar uno normale!
BARONE Si sistemer tutto, vedrai fedele fantesca.
CARLOTTA Prima 't tut sun mia 'n can d'esar fedele, e pu', al lasa l da ciamam "elefantesca" parch, anca sa su mia cosa vol dir am pias propria mia. Va ben Barun? A vaghi a tor al bigliet, per g'h idea che a st'ura sia tardi.
(Carlotta esce. Il Barone rimasto solo si versa un bicchierino di liquore)
BARONE Caro al me Barone Pampugnina, a g'ho idea che stasera t' disquaci an po'
trop le tu carte! ...(Alzando il bicchiere) All'uomo alla sua illusione di essere unico! (Beve in un unico sorso brindando a se stesso)
(Si sente un gran vociare. Entrano Viola, Max, Dalboni e Cerini. Max si tiene un occhio tappato. Dall'interno entra anche Carlotta con lanterna accesa)
VIOLA Ti fa male caro?
MAX No, non niente.
CARLOTTA Cum'la ca si a chi?
CERINI Purtrop suces an diastar, i g'ha tir di giarun, al tenur.
BARONE Ma signov Max, ha stonato cos tanto?
CERINI No, purtrop i gnanca fat ura a cantar, quant la gent l'ha sav cl'era n'austriac, l'ha asal al camerino e...
(Nello stesso tempo rientra Lul con in mano il cappotto di Cerini)
LULU' E sa fos mia st par al nostar funsionari da pulisia dal Regio Governo e
al nostar Dalboni, su mia cusa saria suces!
MAX E' insalutamente vero, io ricraziare voi, cari amici.
CERINI Dovere, per dman l' mei c'al rimpatria, urmai la guera l' ale porte quand a gh' an cunflit, la gent la varda in facia nisun. Ben mi vaghi, buonasera.
LULU' Siur Ernesto, ecu al su palt.
CERINI Grasie signorina Lul, eco la cuntramarca.
LULU' No, ala tegna lu, la pol sempar turnac utile.
(Ernesto si china a fere il baciamano a Lul)
CERINI (Uscendo) Ah Lul, Lul!
BARONE E il mio Goffredo, nessuno l'ha visto?
DALBONI Ah! Am dismengavi, intant c'andaam a teatar l'ha incuntr an servitur da su
nono cl'era dre vegnar a cercaral parch al povar vec al g'ha vi an colaso!
BARONE Una cvisi fuovi orario, speriamo!
LULU' Ma cusa dial sior Barone!
BARONE Ma per il suo bene, soffre cos tanto poverino! Bhe vi do la buona notte.
(Esce il Barone)
LULU' Mi 'm ritiri... chi mi ama mi segua!
DALBONI Cun tute cle emusion chi, credla mia signorina Luigia che sta'not pudria das... ch'ac vegna... insuma... n'atac da sonnambulismo?
LULU' G'ho idea anca mi... l' facil. Buona notte a tutti.
(Escono
Lul e Dalboni)
CARLOTTA (Fra s e s) Meno
male ca g'ho mia mis le brase i n'al let... a g'ho idea che
anca par sta sera lil la faga sensa la scaldina! (Poi rivolta a Viola) Vagni a cuntac cus' suces a tu madar e pu a vaghi a tendar la pena anca mi!
VIOLA Carlotta mia dic gninte a me madar sin la dormi mia stanot, g'an parli mi
dmatina.
CARLOTTA Cuma 't v, m'am racumandi: u'atar du fe bel!
(Esce)
VIOLA Povero Max!
MAX Pofera Viola, io rovinato tuo dibutto.
VIOLA L'importante l' chi t'abia mia ruin ti. E pu' mia tut al mal al vegn par
noar: 'u cap c't s al me om e che nisuna guera pudr mai dividas!
MAX Tu essere musica per me... ed cos bello cantare.
VIOLA Cantar l' esar felici e questo nisun pol impedirsal!
MAX Fieni, cantiamo!
(Si alzano e si apprestano a cantare il finale della Vedova allegra)
VIOLA e MAX Fra le tue braccia in un sospir... ecc...
(Escono di scena abbracciati)
(Rientra in scena Carlotta)
CARLOTTA Varda chi i gnanca smurs le candele... cun quel cl'e custa!
FINE II ATTO
III ATTO
(In scena Goffredo e Viola al pianoforte)
VIOLA 'T ricordat Goffredo quante bachetade in si d cl'as dava la maestrona, quant
'ndaam a scola?
GOFFREDO E par fortuna l'era 'na scola privada!
VIOLA Ti per la t'ha mai tuc tante volte, parch 't seri al Baronetto.
GOFFREDO E 't ricordat quant 'ndaam a Cadena a tirar i sas i n'al lac? E le sgiarunade
ala gent ca pasava par strada, e pu' a's nascundeam par mia cucarle.
VIOLA Si, 'm ricordi, ma sera an gran mascius!
GOFFREDO 'M sun sempar cat ben cun ti Viola.
VIOLA Forse 't s st al me primo amore Goffredo.
GOFFREDO Forse par mi 't s stada, l'unic. Dopu d'alura le done le m'ha pu' interes!
VIOLA El par quel c't vo 'ndar via volontari?
GOFFREDO Chiss... forse. Voi pruar a me stes d'esar n'om.
VIOLA E ti 't ve a fat masar par quel? Cuiun! 'T f pu' prest a speciat. Dai ca cantema cl' mei!
GOFFREDO G'ho presia, g'ho n'impegn. Canta ti... usignolo!
VIOLA Goffredo, ma set che s't fosi na dona 't saresi pran bruta!
GOFFREDO Canta cl' mei. Canta cl' mei quant 't canti che quant 't parli: curnacia!
(Esce Goffredo ed entra Margherita con aria trasognata, con fogli e matita in mano)
VIOLA Ciao Margherita.
MARGEHRITA (Sospirando) Mha!
VIOLA Cua gh't da suspirar?
MARGHERITA El vera ca't vo partar cun Max?
VIOLA Certo, urmai mi e lu sema na roba sul: cume al libar l' tac ala cupertina,
cume an gambo l' tac al fiur, cume al ciel l' tac al mar, cume al tac l'
tac ala scarpa!
MARGHERITA E t'm lasi da par mi propria ades ca sun acs infelice?
VIOLA E 'lural'et gnancura vist?
MARGHERITASi, al vegn tuti i giuran a tom al cunvitto dle infermiere, ma mi 'm nascundi
fin c'al va via: 't venti rusa sul a pensac!
VIOLA E lu cua fal?
MARGHERITA I prim giuran a stava l daparlu in disparte, ades, dle volte al tac butun cun dleme cumpagne da curs.
VIOLA Sta atenti nani c'al cata mia na qual infermiera disposta a curac le su feride!
MARGHERITA Povra mi, cuma faghi a fruntaral, 'm vergogni trop dal cumpurtament dla mama: 't venti rusa sul a pensac!
VIOLA Scriac na letra.
MARGHERITA 'U a pru sent volte ma su mia cume far, iutam ti Viola, mi 't venti rusa sul
a pensac!
VIOLA Ben 's fa prest, ta ga scrivi: caro Paolo mi manchi tanto, mi mancano i tuoi
baci, le tue carezze...
MARGHERITA Ma set mata, g'ho tropa vergogna a dig acs: 'i venti rusa sul a pensac!
VIOLA E ti mia pensac; ma t'al mai baa?
MARGHERITA Sa 'tzsioca, certo c'al m'ha bas. Paolo l' tantu rispetus e gentile per l'
anca ardente!
VIOLA 'U cap dai; l' na brasina morta cume ti: e quand t'al basi dventat mia rusa?
MARGHERITA (Sospirando) Mha!
VIOLA (Sospirando)
Mha!
MARGHERITA e
VIOLA Parch suspirat?
MARGHERITA Fra vint u trent'ani forse 'm ricurdar gnaca p da cheste suferense d'amore!
VIOLA Pensa che fra sent'ani nisun 's ricordar gnaca p ca sema esist!
MARGHERITA E fra mila ani?
VIOLA Lasa star fra mila ani va a scrivar la tu letera e mia pensarac trop che sin t'at venti tuta rusa!
(Esce Margherita e mentre Viola inizia a cantare entrano il Barone e Carlotta)
BARONE Ci che pi mi piace in codesta casa l'ottimismo.
CARLOTTA Cun quel ca gh' in gir mi la ciamaria incusciensa!
VIOLA Ma sa sal sa: questa l' 'na casa
d'Opereta!
BARONE Non
farti sentive dalla mamma altrimenti se la prende a male.
VIOLA Mi parli in senso buono. Quant am mancar la pensiun e tuti u'atar!
CARLOTTA Alura t' decis: 't v in Merica cun Max, ma gh'et pens ben?
VIOLA Si, a Max i g'ha garant 'na scritura in an teatar stabile, pus l' catar i biglet
par la vias.
BARONE Purtroppo, nonostante la dolovosa dipavtita dell'amato suocero, stato per me come un padve, non siamo ancova entrati in possesso dell'evedit, ci son ancova alcune pvatiche da espletare.
(Entra Violetta)
VIOLETTA El turn Max, gh' nuit?
VIOLA No mama, m'al duvres esar chi a momenti. Intant vegni cun mi, iutam a
far la valis...
VIOLETTA Quala valis?
VIOLA Mia far da gnogno mama, dai dam al permes da partir.
VIOLETTA E se mi gh'es mia da datal?
VIOLA Mi m'al turia l'istes, sun mia cume cal siul da me surela. La vita l' una sul
e la va vivida intensamente; mia restar in sla porta a cuntemplar in la nebia
al temp ca pasa, cume 't fe ti, mama!
VIOLETTA Sun stada giuvna anca mi, ma g'ho mai vi ados tut cal sciavasum li ados:
't pari trata fora d'an canun!
VIOLA Mama ti la tu vita tl' sugnada, t'at s sempar cuntentada parch 't gh' mai
vi curagio da tor dle decisun c'at purtaa luntan.
VIOLETTA Ricordat cara che del volte ac vol pus curagio a restar!
VIOLA Ben, mi da cal curagio l, an voi savergan. Sveglia mama, sem dr andar in
al dumila, moat!
VIOLETTA Quante fole, al temp al pasa anca sa stac ferma
CARLOTTA L' dicisa padruna, la g'ha al bil, lasla andar!
VIOLETTA Proproia ti 't parli Carlota, c'at s sempar stada acs severa cun le putlete.
CARLOTTA Sem in temp particolari padruna, prest ac sar la guera, l' questiun da ure.
Lur i sar luntan ma al sicur, quant sar tut fin i turnar indr e sar mei che prima.
VIOLA Mamma?
VIOLETTA V, 't gh' al permes a dla Carlota e la gh' sempar v pus giudisi da mi.
CARLOTTA Scarpa grosa: testa fina!
VIOLA Mamma?
VIOLETTA Se anca sun cuntraria ti 't ve via istes, e alura faghi pus bela figura dit da si!
VIOLA Grazie mamma!
(Si
abbracciano) Mamma!
VIOLETTA Viola.... cara! (Si
toglie l'anello) Carlota va' al munt da piet e
impegna cl'anel chi... g'ho pu atar!
CARLOTTA Al tu anel padruna, set sicura? (Violetta annuisce)
Ben mi g'ho anca la fede da me madar!
BARONE Prendi Carlotta, anche il mio orologio, ma non farti imbrogliare: di gran
valore!
VIOLA Ma siur Barone, posi mia acetar!
(Carlotta strappa letteralmente l'orologio di mano al Barone)
CARLOTTA Parch no!
BARONE Non si preoccupi, viscattev tutto al pi presto, anche le vostre gioie.
CARLOTTA E i dolori!
VIOLA Lu l' n'angil, grasie! Mama andema a far la valis.
VIOLETTA Vegni cara ma s't credi peferiria bear an litar d'oio ad risin...
cun tute le su cunseguense!
(Escono inseme e nel contempo esce anche Carlotta per andare al Monte di Piet)
(Entra Goffredo da fuori)
GOFFREDO Ciao pap, sun perples.
BARONE Cusa gh' Goffredo? 'T set tir via dla testa d'andar via vuluntari?
GOFFREDO No sun pus decis che mai.
BARONE T'al permeti mia, propria ades ca gh'ema vi la fortuna, cio... la disgrasia
d'ereditar...
GOFFREDO Ti da piculin t'a m' sempar fat sugar coi soldatini. A'm piaseva tant, che ades voi pruvar l'emusion dal vero. Onur, medaie...
BARONE Cuiun, nuantar nobili fem sensa medaie e i'unur i a in la nostra nascita.
GOFFREDO Cuma sem divers mi e ti, pap! Forse 't gh'evi ragiun: l' facil ca sia fiol dal magiordomo.
BARONE Mia far l'aan dai.
GOFFREDO Mi 't voi ben pap, ma la vita l' mia e g'ho al dirito da spedendla cuma voi, cuma t' fat ti cun la tua.
BARONE Vedat, par mi l' sempar sta tut facil e sun ries fin ura a mantegnar la smisurada e patetica ilusion d'esar perfet. Nobile orgoglioso, per ades sun chi, cume an mucin da strs, ca t'at 'dmandi in snoc da mia lasam: t'am resti sul ti.
GOFFREDO E al Barone Pampugnina, che fin al fat?
BARONE Al Barone Pampugnina l' 'na bela scatula e tuti i credi c'ac sia dentar chis
cosa, ma invece gh' rest ben poc.
GOFFREDO Bhe pap, basta lasar al querc ser, acs nisun a's n'acorsi. L' mia sempar sta questo al tu sistema?
BARONE Ma Goffredo!
GOFFREDO Quand g'ho dit al nono la me intension d'andar in guera, g'ho dat al culp da grasia, puaret, a'c n'avr sempar al rimors. Speri ca t'am resti mia scinc anca
ti, pap!
(Dalle stanze interne entra il signor Dalboni seguito da Lul)
DALBONI Ben mi av saluti e vaghi, e chiss forse... an giuran.
GOFFREDO An minut, par n'amic?
(Dalboni depone il bagaglio e si siede)
GOFFREDO Bando ai preamboli, i ni cunt da me nono gh'era na vus ca disea: lire 100 per
Dalboni Riccardo, investigatore.
DALBONI Esatto, gh'ea l'incaric d'investigar insima a certi furti ca gnea fat da tant in tant, cun discreta regolarit.
BARONE Allova stato lei che ha perquisito le nostve stanze?!
DALBONI Esatto, anca sa gh'era mia bisogn da capir da che part arivava al ladar, l'era
tut acs ciar!
GOFFREDO E mi ca credea c'al fos n'amic: bel amic!
DALBONI Esatto, parch mi par su nono al ladar
l'u mai cat, 'u mai fat la spia anca se
quel l' al me mester.
LULU' Riccardo l' an cor dor, al m'ha anca guar dal me disturb at sonambulismo!
BARONE Posso immaginare che cuva le ha fatto.
LULU' Non credo, parch la cura la va oltre ogni imaginasiun.
DALBONI Addio e buona fortuna!
LULU' No, arrivederci! L'accompagno.
(Esce Dalboni accompagnato da Lul fuori dalla pensione)
GOFFREDO Pap, a vaghi in camera mia.
BARONE 'M racumandi... pensac ben!
(Esce Goffredo. Entrano da fuori Carlotta e Paolo con atteggiamento furtivo)
CARLOTTA Margherita, Margherita!
(Entra Margherita dalle stanze interne)
MARGHERITA Cusa vot Carlota? (Poi vede Paolo) Cusa fet chi Paolo, s'at vet me madar...
PAOLO Am tegn gnan le sciuptade Margherita, m' riv la cartolina e tra pochi giorni parti par al fronte.
MARGHERITA Oh Paolo, no! S'at parti ti a parti anca mi, ho quasi fin al curs d'infermiera
e mi 't lasi mia, sun cume l'edera!
PAOLO Oh cara, andema fora a parlar.
MARGHERITA L' mi, sin sa riva me madar...
PAOLO Cun tu madar m'la vedi dopu, sa gh' d'andar in guera sar mia certo la
suocera a faram paura! (Mentre si
apprestano ad uscire)
MARGHERITA E tu madar?
PAOLO L' dr cl'as marida par la quanta
volta.
CARLOTTA Quel l c'al la marida, al g'ha pus curagio da uno ca va via vuluntari!
BARONE Ecco Max in arrivo.
(Entra Max da fuori)
CARLOTTA Viola a gh' Max.
(Entrano Viola e Violetta con la valigia)
VIOLA E alura Max?
MAX Ho trovato bigletti per viggio seconda classe.
VIOLA Ho messo appena il necessario in valigia, meglio viaggiare leggeri.
MAX Meine grosse liebe, pensa io e tu soli fra celo e mare.
CARLOTTA Cume soli, andr mia in Merica ins s'na atera!
MAX Tu sempre spiritata, Carlotta.
VIOLA No, tesoro: spiritosa.
BARONE No, pi giusto spiritata.
MAX Tu venire con noi in America, Carlotta?
CARLOTTA Cherassa, sun mia partida con Bufalo Bil, vot ca vegna cun ti, gnuc?
(Carlotta estrae un fazzoletto e ne toglie dei soldi)
CARLOTTA Tegn putei l' na picula fortuna, quel dal munt 't piet al m'ha trat ben, al
g'ha v piet, dal rest sema client bun!
(Entra Lul agitata)
LULU' As nascunda siur Max, dr vegnar al cumisari cun le guardie, forse par
arestaral.
VIOLA Oh no, dai nascundat.
(Si sente suonare alla porta mentre Viola e Max si nascondono)
LULU' I lur!
(Violetta va ad aprire. Entra Cerini)
VIOLETTA Siur cumisari dal regio governo, che
piaser vedaral!
CERINI Da quel a g'ho i me dubi. (Va sull'uscio
ad apostofare ipotetiche guardie)
Rimanete di guardia qua fuori, al bisogno vi chiamer. Siura Violeta sun ch
par arestar cal tale: Biltezec Maximilian.
VIOLETTA Chi gh' nisun Max, l' tant cl' part.
CERINI A mi la m'la fa mia, sala, a senti l'udur!
(Lul
si avvicina con fare provocante e gli mette una mano sotto il naso)
LULU' Forse, l' al me profum c'al la
cunfundi siur Ernesto!?
CERINI Tut da l' am cunfundi signurina Luigia! Ma su in servisi, pudria mia...
LULU' Gnanca par Lul? Oh ma che mal cam fa cl'oc chi, as vet ca m' 'nd dentar
qul, am varda lu siur Ernesto c'ac vet ben!
(Mentre Ernesto guarda nell'occhio di Lul, Max e Viola cercano di uscire di soppiatto dalla porta, ma Carlotta gli indica di usare un'altra uscita a causa delle guardie)
(Escono dopo un frettoloso abbraccio con la madre)
CERINI In l'oc gh' gninte, la pol benisim vedar ch'i sa anda, signorina Luigia.
LULU' Lul par gl'amici, e lu l' n vero amic.
CERINI Vuria sar quel dip, par le pers la testa, saria dispost a maridarla signorina Lul.
LULU' Lu 'm fa an gran unur Ernesto, ma vedal, mi al stimi trop par dic da si, 'u pas la met a dla me vita a cantar e met a dar fora dle cuntramarche, e par
la su cariera a guol n'altra dona... pu mi da dman sar al fronte a purtar
cunfort ale nostre trupe.
CERINI Ma Lul che delusiun!
LULU' Dman parti ma la not l' ancura lunga
Ernesto... e gh' tante stele in cel!
(Cerini estrae dalla tasca la contromarca)
CERINI Ades posi dac in dr la contramarca?
LULU' Ades si, Ernestuccio!
CERINI Ah Lul: finalmente!
(Escono abbracciati)
VIOLETTA Carlotta, la me Viola l' partida, forse par sempar e 'u gnan pud salutarla ben.
CARLOTTA Forse, l' mei acs, e pu' padruna: g'h gnint par sempar.
(Entrano Margherita e Paolo)
VIOLETTA Et vist tu surela?
MARGHERITA Si, par fortuna i'ho incuntr e i'ema cumpagn par an toc. Mia sar triste mama: i'era tant felici!
VIOLETTA Si, ma g'ho an magun!
MARGHERITA Mamma, parti anca mi, apena fin al curs d'infermiera. Paolo 'm precedi
l' st riciam; vot mia far la pace con lu prima c'al parta?
VIOLETTA Sun mai stada in colera cun lu, sul cun cl'a super benedida da su madar. Buona fortuna Paolo.
PAOLO Anca a le, siura Violeta.
(Violetta
e Paolo si abbracciano e poi i due giovani escono)
VIOLETTA Siur Barone, 'na volta saveva mia cume
definir la guera, ma ades al so: la guera par mi l' n'unda alta, enorme
cl'am porta via tut, tut quel c'am senti car al mund, insiem ai sogni d'na
dona picola e stupida!
BARONE L'onda spazza via tutto, ma dopo ritorna e riporta sempre quello che aveva rubato.
CARLOTTA E dopu sar mei che prima.
VIOLETTA Sperem, parch sem rest sul nuantar tri gat!
BARONE Signora Violetta, perch non mi sposa e appena possibile andremo a vivere
nel mio palazzo.
VIOLETTA Ma cusa dial sior Barone, mi lasar mai la me pensiun; s'al g'ha voia ad maridas, parch g'al mandal mia ala Carlota?
BARONE E' no, quela li l' trop furba par al me caratar?
CARLOTTA Par na volta t' parl ben e cun la lingua giusta: Baron.
BARONE Alura sa gni mia in 'nal me palas, staghi chi anca mi. Sar mai vera ch'en
Barone Pampugnina al lasa do dame sensa prutesiun.
(Esce il Barone nelle stanze interne)
CARLOTTA A tl'ho sempar dit mi padruna che chil l' an client c't perdi mia!
VIOLETTA Carlotta, capisi mia parch t'am cuntinui a ciamar padruna, m' mai pias!
CARLOTTA E cuma fava a saveral ca t'am l' mai
dit!
VIOLETTA Ades t'al se.
CARLOTTA Va ben, padruna.
VIOLETTA (Va alla finestra) Gh' la nebia. Carlotta meti fora la lanterna
(Carlotta si avvicina al bancone con la lanterna in mano e sta di 1/4) che sin 's vet mia ben l'insegna dla pensun, la gh'a da sar sempar ben visibile sa vulem che quei ca g'a da turnar i sbaglia mia casa:
la nostra Casa da Opereta!
FINE
Giovinezza ti sorride
in questo di,
t'offre i suoi tesori
schiudile il tuo cuor.
Dolce la vita
il canto ammaliator
e tu, Margherita,
osalo cantar.
E' giovinezza un fior
che sol d'amor vivr
e cerca nel tuo cuor
la luce per poter sbocciar.
Immensa come il ciel
l'ebbrezza che d giovent,
profonda come il mar
felicita.
Giovinezza un fior
che sol d'amor vivr,
Margherita auguri,
auguri a te.
Tace il labbro,
t'amo dice il violin.
Le sue note dicon
tutte "m'hai d'amar"!
Della man la stretta
chiaro a me parl:
s, ver, tu m'ami,
tu m'ami, ver.
Del valzer nellardor,
or batte il piccol cuor,
e nel suo palpitar
ei dice a me:
tu devi amar!
Tace il labbro,
desto il cuor
e chiaro appare il suo pensier
ei dice tamo si, io tamo.
Tace il labbro,
t'amo dice il violin.
Le sue note dicon
tutte "m'hai d'amar"!
Della man la stretta
chiaro a me parl:
s, ver, tu m'ami,
tu m'ami, ver.
I ATTO
CARLOTTA Abito da lavoro: maglia, gonna, grembiule verde.
VIOLETTA Abito rosso.
BARONE Abito da camera: calzoni e vestaglia grigia.
GOFFREDO Calzoni bianchi, camicia, gilet, spolverino e cappello da pilota in mano che poi indossa prima di uscire.
MARGHERITA Abito bianco (tutto il tempo).
VIOLA Abito bianco a fiorellini neri (tutto il tempo).
PAOLO Calzoni a quadrettini, giacca blu, camicia bianca e papillon (tutto il tempo).
MAX Giacca tirolese, camicia bianca con fiocco tirolese (tutto il tempo).
LULU' Abito turchese.
CARLOTTA Rientra in scena vestita da cameriera: abito nero con grembiule bianco e crestina.
BARONE Rientra in scena con calzoni grigi, camicia bianca e gilet a fantasia.
CERINI Abito grigio e bombetta.
DALBONI Completo sportivo.
GOFFREDO Rientra in scena con cappello da pilota in testa.
MARGHERITA Rientra in scena insieme a Paolo e Carlotta portando una bottiglia da riporre sul tavolo (quella che poi esce a prendere Lul).
DALBONI Rientra in scena con calzoni, camicia con elastico al gomito e gilet.
LULU' Rientra dopo il 10 rintocco con camicia da notte e fiocchi ai polsi.
VIOLETTA Rientra dopo il 12 rintocco con mutandoni e pancera.
CARLOTTA Rientra insieme a Violetta con camicia da notte e lanterna in mano.
II ATTO
GOFFREDO Pantaloni alla zuava, maglione stile inglese con collo alto e calzettoni scozzesi.
VIOLA Gonna con pizzi e camicia bianca con pizzi.
CARLOTTA Abito da cameriera come primo tempo.
PAOLO Abito marrone, quando esce indossa il cappotto.
MARGERITA Abito rosa, quando esce indossa il mantello marrone.
MAX Come I tempo.
BARONE Abito grigio.
LULU' Abito rosa con mantellina a righe.
CERINI Cappotto con bavero di pelliccia.
VIOLETTA Gonna marrone con camicia a fantasia.
DALBONI Entra in vestaglia da camera.
VIOLA Rientra in scena con Max, dopo il presunto furto, portando il mantello nero perandare a teatro; dopo essere uscita di scena dare alla Franca il mantello che servir a Lul per andare a teatro.
GERTRUDE Completo nero con cappotto e volpe al collo.
LULU' Rientra per andare a teatro con abito da sera e mantello nero.
DALBONI Rientra con Lul con completo grigio con mantello nero e bianco e sciarpa; al rientro il mantello verr indossato da Max.
GOFFREDO Calzoni neri, camicia da sera, marsina e mantello nero.
VIOLA Rientra dal teatro vestita da Vedova Allegra con mantella di lapin.
MAX Rientra con Viola con frac e mantello nero e bianco.
CARLOTTA Rientra convinta di andare a teatro con abito da sera nero e lanterna accesa in mano.
CERINI Giacca blu a righe con sciarpa bianca.
LULU' Rientra vestita come uscita ma con cappotto di Cerini in mano.
III ATTO
VIOLA Come II tempo.
GOFFREDO Come I tempo.
MARGHERITA Camice bianco da infermiera (solo il camice).
BARONE Abito da camera con gilet.
CARLOTTA Abito da cameriera.
VIOLETTA Abito nero.
DALBONI Calzoni, camicia, gilet e giacca.
LULU' Abito turchese come I tempo.
MARGHERITA Rientra in scena vestita con completo da infermiera.
PAOLO Come I tempo.
MAX Come I tempo.
VIOLA Rientra con completo alla marinara: gonna bianca e blu, camicia bianca, giacca blu e bianca con sciarpa bianca e blu, basco blu in testa.
CERINI Come I tempo.
- Questo copione è stato visto: