CU NESCI NUN SEMPRI ARRINESCI
Commedia in dialetto siciliano di
Rosolino Randazzo
TRE ATTI
Carini 2/1/2018
PERSONAGGI: 9 Maschi;4 Donne; |
||
Personaggio |
Et |
Interprete |
Ciccio Marretta |
55anni |
|
Sulina sua moglie |
52 anni |
|
Pasquale loro figlio |
35 anni |
|
Maria moglie di Pasquale |
30 anni |
|
Giovanni fratello di Sulina |
53 anni |
|
Angelina sua moglie |
45 anni |
|
Nino loro figlio |
32 anni |
|
Tanino loro figlio |
14/16 anni |
|
Minicu sensale |
55anni |
|
Comare Vita |
55anni |
|
Commesso 1 |
45 anni |
|
Commesso 2 |
40 anni |
|
Attore |
ATTO 1
Prima
di aprire il sipario una voce fuori scena avverte:
Ogniriferimento a persone esistenti identificabilicon nciuri e/o soprannomi
puramente casuale
(Fine anni 70. Stanza-soggiorno arredata modestamente, ma con decoro, due uscite laterali di cui una come comune)
Scena 1
(Ciccio seduto appisolato nella stanza e sogna. Con uno sfondo musicale adatto, si sente una voce:
Voce Femminile: Cicci, Cicci, veni cca a
matri, va fammi stu sivviziu.pigghia menzu chilu di pani ni Mastru Jacuzzu, du
sardi salati nu zu Paliddu, du ova na zAnnicchia radda,
menzu chilu di filateddu e 15 liri di sassina ni mastru Tanu zaruddau
capisti?
Pi sordi, ci dici nca scrivinu nca appena to patri siggi si nni parra.Pari a
ttia ti nni vaj a jucari nta muntata e mi rumpi lova
(squilla il telefono. Ciccio si sveglia di soprassalto)
Cicciu Botti di Sali..lova a me matri ci stava rumpennu (risponde al telefono) Pronto, con chi parlo.si sugnu Cicciu, Ciccio Marretta.al?...ma chi alcomu?..s me cugnatu Giuvanni da Merica? Ah, nca chi taveva canusciutu?....nca pirch nun parravi cchi chiaru?, avi menzura chi dici al al.ah al voli diri prontu? nca pirch nun diciprontu?....ah ddocu si dici al?...nca ju chi nni sacciu..ma pirch tinsignasti a parrari miricanu? Ti scurdasti a parrari sicilianu carinisi?....Chi si dici? Comu siti?t muggherii t figghi?....ma ringraziamu u Signuri, comu li vecchitutti bonicomu? Viniti allItalia?...(tra s) Tappu!.....ma chi mi dici? Quannu a simana chi trasi?..chi prju (mima il contrario)ah cu tutta a famigghia?..... t muggheri, t figghiu Tanu e t figghiu Ninutu no?....nca certu puru tu.nun lavevu caputu.chi dici?....ma chi fai babbji .quali disturbu (mima sempre il contrario) sti cosi nun lhai propriun diri n pinsari..vidi chi cuntintizzaappena u senti t soru..va beni, va beni u capivi.a simana chi trasi.u vintottue deci e menza allarioportu.certu chi fai babbjiah aviti assai valigi? nun ti preoccupari vinemu cu dui machini o affittamu un pulmaninu.Ochei Ochei u capivuti salututi salutu.(chiude il telefono) A postu semu!....i Miricani arrivanu(bussano alla porta e apre)
Scena 2
Sulina (torna dal mercatino) Bedda matri chi cunfusioni chi cera oggi o mercatinu, nun si puteva jttari un passu..
Cicciu (guardando tutti i sacchetti pieni) A chiddu chi vjut passi nveci navisti a jttari assaia ura di fari spisa nun ti fermanu mancu cu i bummi.arricchemu cu stu mircatinu ogni simana.addivint nappuntamentu fissu.nun poi vidiri si ti fannu labbunamentu?....accuss ti fannu puru u scuntu.
Sulina Tal, finiscila di strullichiari. Cchittostuaiutami a sbarattari nca sta vinennu to figghiu cu to nora nca mancianu cca!
Cicciu (ironico) Nca certu.cc semu di passaggiua lucanna sempri aperta.
Sulina Vidi chi cci scappa da vucca! Mancu si fussiru stranj.ncuntrai a Maria o mircatinu.e ci dissi di veniri a manciari cc! Chi vuoi avanzu tu?
Cicciu Ma pirch cera bisognu di diriccillu tu? Nun si sapi nca chista storia dogni martiri.ci fussi di fari nautru abbunamentuma nsumma pirch si marit?..pi stari sempri menzu co.i confini familiari?.eh santu Diu.u martiri c u mircatinu.a duminica festa.u sabatu a vigilia.e poi ci sunni tutti i festi cumannati.nsumma a tirata i cuntuchisti sunnu sempri cc!
Sulina Ma nsumma chi vulissi diri nca ti fa mpacciu to figghiu? Ma chi stai niscennu foddi? Jvi oh! Di quantavi chi si misi mpinsioni stu vecchiu arripuddutu nun fa autru chi dari a marteddu!
Cicciu Brava! E chistu u puntu!.....a pinsionicuntinuannu di stu passu narridducemu nmenzu a stratatra figghi sempri peri perimircatinu ogni simanaora, pi junta arrivanu i Miricani.e nni misimu propriu a postu!
Sulina (sorpresa) Quali Miricani?
Cicciu (facendo il verso) Quali miricani? Quantu miricani canusci tu? To frati Giuvanni cu tutta a famigghia telefon antura e dissi ca arrivanu a simana chi trasi
Sulina Ma veru dici? Vennu allItalia?.....
Cicciu (con sarcasmo)Ma quannu mai? ti pari ca vennu pi fari i turisti in Italia? Nonzi, i turisti i vennu a fari cc, in casa nostra! Cc saddivertinu chi assai
Sulina Ma quali turistanun si capisci nca vennu cc.unni hannu a jri . ?
Cicciu Certu, si capisciunni hannu a jri? .A lucanna
Sulina (adirata) Oh ma chi staj niscennu veru foddi? Ma chi discursi fai? Me frati sulu na soru havi, e sugnu iu; perci naturali ca veni cc
Cicciu Ma tu u capisci chi significa avilli dintra pi quindici jorna?significa darici a manciari e bivirie nun nca li poi accuntintari cu pani e cipudda? Oh!!!chiddi vennu di lAmerica! Sunnu abituati a fari tavulati di manciari can un finiscinu mai.e mancu putemu diri nca t frati sicilianu!...oramai tuttu Miricanu.ti devi figurari ca nun sapi parrari cchi carinisi.e avanti ca pi telefunu mi fici capiri chiddu chi mi vuleva diri appi a sudari.
Sulina Ma basta, chistu nun u mumentu di parrari di sti fissariiquannu arrivanu?
Cicciu U vintottu e deci e menza allariuportu..ehunni shannu a curcari?
Sulina Nun ti scantari, a tuttu c rimeddiu..me frati e so muggheri si curcanu nto lettu ranni.
Cicciu (interrompendo) eh no!? Ju u lettu miu nun lu lassu. chista campana chi suona..si ti nni voi jri tu si patrunissima di fari socchi voi.
Sulina Taliatilu ch beddu.mi pari un macingu.senti Cicciu.mettiti a testa n pacie nun cumminari dannuti pari nca mavissi a sciarriari cu me frati?....oh avi 16 anni chi nun lu vju megghiu nca ti trasi nta mirudda..si cci avi a fari tantu di scichenza e basta!
Cicciu Ma si tu dici.appena arriva.u facemu riceviri cu la banna musicalile autorit..larcipreti..mittemu un beddu tappitu russusenti Sulina, ti pari nca mi lu scurdai cu Giuvanni fasuledda?...ti pari ca pirch veni dAmerica addivint qualchi nobili? Fasuledda era e fasuledda resta
Sulina Fasuledda comu mia iu sugnu sua sorella e sono pure tua moglie. Tu hai sposato una fasuledda nun tu scurdari
Cicciu Alt! Un mumentuc fasola e fasolachi? Ti lu scurdasti chiddunca nni cummin to frati quannu eramu ziti? Tu scurdasti nca ni nappimu a fujri pi culpa sua?
Sulina Ma chi vaj pinsannu ancora sti cosi? Acqua passatadoppu tutti st anni, chi cci atturri u cafe!...
Cicciu Ragiuni hai! Oramai ha passatutantu tempue non pi il caso di atturrarema ntantu nuddu mu fa livari da testa ca stu ruppuchi haiu nto stomacu, un caf chi nun haju pututu addigiriri
Sulina (persuasiva) Amun, finiscilachi vaj pinsannue poi, ti pari nca me frati schiavu selvaggiu?...i cosi a Merica channu jutu boniavi du pizzariiti pari nca nun lavi u nasu?
Cicciu E comu? Avi un nasu.nca i zicchi ci nescinu di forapi milli liri si facissi dari punti nculu..va vidi chiddu chi avi a purtarirobi.sicaretticammisimutannidollaridollari pi tuttisenti Sulinaa mmia nun mi lu fa livari nuddu da testa.nca chistu veni pi dda puntidda di sordi chi t patri, bonarma, avia nta libretta.e si sbagghhiu chistanun sugnu cchi Cicciu Marretta.
Sulina Ma finiscilanun diri fissarii..chi navi a fari cu sti rugniiddu stissu mi dissi di pigghiarimi a libretta..
Cicciu Nca certu pirch sapeva nca cu dda miseria di pinsioni chi aveva to patri nun naveva picciuli di latu..e pagannu i spisi da sipultura arristavanu sulu locchi pi chianciri. Ma conunqui stamu a vidiriri.spiramu nca sar comu dici tupo darisi nca mi sbagghiunsumma arranciatiu frati tuuju nun vogghiu sapiri nentibasta chi nun mi tocchi u lettu miu.a chiazza vaju
Sulina (mentre Cicciu esce) Nun ti scantari, lassa fari a mia.
Scena 3
Sulina (prende il telefono, fa il numero) Pronto, cummari Vita? Ju sugnu, Sulinau sapiti nca veni me frati Giuvanni? Sia simana chi trasi.cu so muggheri e i so figghi masculi.mu faciti un piaciri?....ci jti nni mastru Tot u falignami e mi faciti purtari un divanu lettu?....nun tantu caru per, asinn cu lavi a sentiri a me maritu.si..nca unni lhaju a curcari..a me fratiu fazzu curcari nto lettu miu, e me niputi nta stu divanu e ju e me maritu naddubbamu nto cammarinu unni si curcava me figghiu Pasquali.grazi cummari.mi raccumannu u prezzu.(chiude il telefono)(bussano alla porta Maria la nuora) Vegnu vegnu
Maria (anche lei carica di sacchetti) Bedda matri chi sugnu stanca! U vidisti chi cunfusioni chi cera oggi o mercatinu?
Sulina Nca comu, ma chi ura sunnu(guarda lorologio).Oh, santAntuninu! I dudici e un quartu! Mi misi a parlari cu ddu rummuliuni di to soggiru e ancora mancu hai misu a pignata.a chi ura veni Pasquali?
Maria Versu luna..nun ti scantari, u tempu c
Sulina (si da da fare)Ma quannu mai.senti Maria.vidi nca veni me frati Giuvanni, cu so muggheri e i so figghi masculi.
Maria Ma veru? E quannu?
Sulina A simana chi trasi.mercoledi..
Maria Bonu .accuss u martedi jamu oMercatinu.e videmu daccattari socchi ci voli!
Sulina Tal. Maria..pi oggi facemu pasta cu logghiu e lagghia, nca nun haju priparatu nenti.e pi secunnu du ova fritti..
Maria Nun ti prioccupari ..me maritu saccuntenta cu socchi e j.chiuttostu me soggiru
Sulina Ah nun ti scanmtari nca nenti dici.pri ora jttatu o sparagnu.
Maria Nun facemu nca si siddia nca manciamu cc?
Sulina Ma chi ti scappa da vucca? Nun diri sti fissariici senti un prju (mima il contrario) chiddu vi vulissi ogni jornu cce quannu nun ci siti sempri chi maddumanna..ma to figghiu nun c oggi?....si tavissi ntisu iddutavissi manciatu nte robbi!
Maria Ma veramenti.parrannu cu a virit tuttu stu prju.. mi pari can un ci lhaviquannu semu cc, pari sempri vunciatu.
Sulina Ma chi vai pinsannu. carattiri chi aviti pari, stu fattu nca si nni ju in pinsioni.pi iddu fu un corpu.abituatu sempri a travagghiariora sempri chi manu nmanu..e ogni pilu ci pari un mpacciu.e nun fa autru chi ritichiari da matina a sira..perci livatilli certi pinseri di la testa.nca to soggiru pi vuatri nesci pazzu
Maria Allura a tia ti veni u cori.avillu sempri dintra.
Sulina Mi veni u cori e larma..sempri peri perie nun fa autru chi appricarisi a ogni cosa..nsoccu fazzu.e nsoccu cociu.e nsoccu accattu
Maria Nia chi beddu prju.(bussano: Pasquale cu Cicciu. Maria va ad aprire)
Scena 4
Pasquale (saluta la moglie e la madre)Perci, chi mi dissi u papnca avemu cuntintizzi? (rivolto alla madre)
Cicciu Uh! Nun ci stamu nte robbi pa cuntitizzaabballamu da matina a sira
Sulina Oh, santAntuninu! Certu ca semu cuntenti!... Pasquali tu dissi ca veni puru t cucinu Ninu..ci pensi chiddu chi cumminavavu strati strati quannu eravu picciriddi?.....
Pasquale E comu mu pozzu scurdarieramu sempri jttatia li Manganeddi, a fari guerre e battagghi a pitrati contro i picciotti di San Larenzu.na vota nca nun jamu a scolanni vinni a truvari u ziu Giuvanni e me cucinuNinu nni scipp corpa di curria, nca ancora ci avi a bruciari u culu.nia quannu sarrabbiava u zio Giuvanni addivintava na bestia..
Cicciu Sulu quannu sarrabbiava?
Pasquale E veni puru Taninu?
Sulina Accuss dissi to patri..a chistu nicu nun lu canuscemu.nascu a Merica perci avi a essiri miricanu finu.
Cicciu Sassimigghia a so patri.avi ad essiri finu.troppu finu.nafasuledda spicchiata..
Sulina Senti Cicciu, quann nca la finisci? Arreri ti pigghi u maludiri? E siddu accuminci ora nca nun hannu arrivatu..vidi chi ci havi ad essiri quannu arrivanuquannu dici tu, a finisci cu stu smanciuun putevi stari nautranticchia nta chiazza?...
Cicciu Bedda matri santissima e chi dissi? Mancu parrari si po' cchi? Chiuttostu parlamu di cosi cchi mportanti: quannu si mancia?
Sulina Ecco, a tia sulu chistu tinteressa, manciari; almenu ti stai anticchia zittu!..Staju jennu a calari a pasta..(a Maria) amuninni dda dintra, aiutami a cunzari a tavula.(escono)
Cicciu (in tono confidenziale a Pasquale) Ma tu comu a vidi sta trasuta ri Miricani?
Pasquale (ridendo) Bih! E chi semu in guerra? Ma chi c di vidiri? U ziu Giuvanni manca da 16 anni e ora voli veniri a vidira so soru.e so niputi.a so cugnatu.tutto qua. E normali ca havi stu desiderio dopo tanti anni
Cicciu A so soru forse, ma sta tranquillu nca tuttu stu desideriu di viriri a mmia nun lhavi! Comu del restu, parrannu cu me figghiu, nun lhaju ju!
Pasquale Ma allura ragiuni avi me matri? Tuttu stu smanciututtu stu rancurisi po' sapiri pi quali mutivu?
Cicciu Ma quannu mai!... Cc nun si tratta n di smanciu n di rancuri.si tratta nca cu to ziu Giuvanni namu scrivutu sempri picca. Tra di noi non c stato mai quel rapporto familiare comu ci po essiri tra cognati. E poi, parrannu cu tia, sugnu sicuru nca iddu nun veni pirch hannu passatu tanti anni senza vidiri a so soru, chiddu, nuddu mu leva da testa ca veni pi aviri suddisfazioni di ddi quattru sordi chi lass to nannu e pi ddi quattru munnedda di carrubbi du PalmintedduQuannu to nannu era vivu..mai si dign di nfurmarisi comu facevamu a cummattiricci..specialmenti quannu aveva lattariscurusie mai ntisi u bisognu di mannarici a so soru qualchi dollaru pi Natali o pi PasquaE ora, allimprovviso,ci vinni tuttu stamuri di veniri allItalia dopu 16 anni? ju nunla vidu giusta
Pasquale Ma chi vai pinsannu. u zu Giuvanni.nun lu sapi nca u nonn lass tutti cosi a me matri?
Cicciu Certu ca u sapi.Ma tu u sai comu dicevanu i latini? scritta restant.verba volant i cosi scritti arrestanu, i verbi non scritti volano!...nca ditta a la siciliana significa: nsocchi scrittu leggiri si voli
Pasquale Ma chi pensi nca u ziu Giuvanni veni pi fari questioni, vistu ca u nonnu nun lass nenti dis crittu?
Cicciu Eh beddu miu, tu a chiddu nun lu canusci!Ti pari, pirch addivint Miricanu, ci finu a ziccusaria? Appena chiddu sadduna nca a nuatri ni mancanu i verbiscritti, sta tranquillu che vorr soddifazionie ricurdatillu:CU NESCI, NUN SEMPRI ARRINESCI!(bussano) Vidi cu ?
Scena 5
Pasquale (apre la porta)Ah lei, Don Minicu? Trasissi (entra don Minicu, sensale) Pap, don Minicu Scaluneddu c腒u sensali
Cicciu Don Minicu, quali piaciri..sassittassiPasquali va pighhiana buttigghia di vermut nca nni servi dapiritivu.
Minicu Grazii don Cicciu, sempri gintili,comu semu? Chi dici la vicchiaia?
Cicciu Ma?! Cca semuoramai travagghiu pa strata da dda banna.ogni jornu chi passa, cci dicu a me muggheri, accanzatu(a Pasquale che rientra con la bottiglia e bicchieri) Pasquali damu a biviri a don Minicu! (Pasquale esegue e versa oltre che a Minicu anche per lui)
Pasquale Damu cumpagnia a don Minicu!
Cicciu E bravu! E ju chaju a fari haju a taljari?
Pasquale (ridendo) Ma tu mi dicisti di dari a biviri a don Minicue ju detti a biviri a don Minicu(versa pure per Cicciu)
Cicciu Veru ! Ma mancu ti dissi di pinsari pi ttia! Eppuru tu futtisti!
Minicu Dunqui don Cicciu parramu di cosi serii
Cicciu Di cosi serii? C cosa?Mi devo preoccupare?
Minicu Ma quannu mai..io sono venuto, a parte per vedervi, e mi compiaccio di vedervi in buona salute, sono venuto perchvi vuleva dumannari si pi casu avissivu ntinzioni di vinniri du pizzuddu di tirrenu o Palminteddu.haju un cumpraturi pi manu.dispunibili a pagallu bonu..
Cicciu (ironico) Ma vidi chi cumminazioni.propriu poco facu me figghiu stavamu parrannu propriu di stu pizzuddu di tirrenugrazie don Minicu, mi dispiacima nun shavi a vinniri..
Minicu Ma prima di dari na risposta difinitivaci pinzassi bonu.u sapi nca nta sti cuntrati si parra purudi trantamilaliri o metru quadratu?
Cicciu Trentamilaliri o metru quadratu? Ma chi nisceru foddi? O postu unni si trova, ju nun lu vulissi mancu rialatu.
Minicu Eh, chi vli, caro don Cicciu.oggi la munita firrja. E nun si talja cchi nenti.la genti voli campari cu na coscia supra nautra e qualunqui postu va beni.basta nc si po fari na casuzza pi villeggiatura..u vulissi un palermitanu..nca era mpiatu o municipiu di Palermu.ci dettiru a bonuscita du travagghiu e si vulissi fari un villineddu..
Cicciu Signuri mei! Torno e replicu..vidi chi cumplicazioni.. e vidi chi cumminazioni.giustu giustua simana chi trasiveni me cugnatu Giuvannie chidda nca puteva essiri cunsiderata na rugna mbotta e ntrambotta .addiventa pica pi picca roba di miliuna
Minicu Chi dici? Veni so cugnatu Giuvanni?
Cicciu Gi.Mercoledi chi trasima viditi chi cumminazioni
Minicu Vidi chi prju.quanthavi chi manca ora?
Cicciu Sidici anni..e doppu sidici anni si prisenta il figlio prodigo..
Minicu Turnamu o nostru discursu.si po' cumminari staffari?
Cicciu Don Minicu.chi voli nca ci dicu..mi trova spriparatu.videmu chi dici me muggheri..a patruna idda !
Minicu Gi..ragiuni aviti, lassitu di so patri, bonarma..parratinni in famigghia.e cu so cugnatu.
Cicciu E chi cci trasi me cugnatu?
Minicu Chi nni sacciu Jututtu a so muggheri fu lassatu?....nsumma sunnu cosi nca a mia nun minterssanu.si laffari si devi farisi pripara lattu (si alza per andare) Ju tolgo il disturbo, nca si fici tardu ed ura di pinsari a lu stomacu..Lu salutu don Cicciu
Cicciu Saluti, don Minicu.ni parramu
Minicu (a Pasquale) Ti salutu biddazzu.
Pasquale Buongiorno, don Minicu (lo accompagna)
Cicciu (a Pasquale) E chi ti dissi? Sta vinuta du Miricanunun mi cunvincitu diceva Ju?...chiddu vinni pi riscuotiri.sapi nca a nuatri nni mancanu i verbie chi nun c nenti scrittu.e veni ..(ironico) doppu sidici anni.pi sistimari tutta la situazioni.
Pasquale Ma no, pap..Ju sugnu ancora cunvintu nca nun centra nenti stu discursu cu a vinuta du ziu.
Cicciu Eh, scimunitu! Nca veru accuss ingenuu si?..Chiddu appi ad aviri a sciusciata giusta.sapi stu discursu di la vinnita du tirrenu da parti di qualchi acidduzzue appi a pinsari: Ora vaju allItalia.mi va discurru cu me soruna pocu di cusuzzi..nni vinnemu o parmintedduvidemu comu cumminata la librettae cu i sordi chi mattoccanu.ni pagamu u viaggiu.e puru a vacanza
Pasquale Va benema chisti sunnu supposizioni, cosi chi pensi tue comunquechisti sunnu discursi chi nun putemu fari prima! (bussano alla porta)
Scena 6
Commesso Buongiornost cc Francesco Marretta?
Pasquale Si, perch?
Commesso Avemu a cunsignari un divanu lettu
Cicciu Sbagghiastivu nome e indirizzo.cc il letto lo abbiamo e nuddu ha urdinatu nenti
Commesso Ma ntantu u patruni molto preciso, nun si sbagghia mai stu nomu e stu ndirizzu nni retti
Pasquale Un mumentuquantu addimannu a me matri (esce da sx)
Cicciu Ma nun c bisognio di dimannari (ai commessi) vi nni putiti jri inca di sicuru c sbagghiunun cc che dovete consegnare il divano! (nel frattempo arriva Sulina)
Sulina Ma no,quannu mai, quali sbagliu cc lo dovete consegnare, acchianatelo, ca iu gi fici largu unni savi a mettiri
Commesso (a Cicciu) Chi vi dicevo, u patruni preciso, non sbaglia mai Va bene, signora, il tempo di acchianarlo (escono)
Cicciu Ma si po' sapiri chi significa?....chi nnhai a fari cu stu divanu?e poi, divano letto? Cu chavi a dormiri?..
Sulina Ma comi chi nhai a fari? Comu cu chavi a dormiri? Tu scurdasti nca avemu ospiti? Unni lamu a mettiri i miricani?
Cicciu Ah i miricani?! Eh, gi, lu sapia iue chista a prima spisaNca sarrancianu.ci metti un matarazzu nterra e addubbanu.
Sulina (ai commessi che nel frattempo rientrano in scena)E unn u divanu?
Commesso Cc , signora, non si scantinni dassi tempu di pigghiari sciatu
Sulina Va beni, va beni, lassatilu to pianerottolo ca ora cci pinsamu nuatri a trasillu
2 Commesso (rivolto a Cicciu) E chi don Cicciu.rinnuvamu.semu beddi pinsionatie nni gudemu la vicchiaia a la facci di lu guvernu..
Cicciu Senti, nun mi parrari di pinsioniasinn macchiana u sangu ntestae quantu mi costa stu rinnovu?
Commesso Mi dissi mastru Tot .( subito interrotto da Sulina)
Sulina Nenti nentipoi mi la spirugghiu ju cu mastro Totgrazie vi nni putiti jri
2 Commesso (che non si muove) Va bene comu vulitiora ni nni jamu.
Commesso (c.s.) Va bene..nuatri la consegna la ficimu
Cicciu (ironico)E allura, chi facemu, vi vuliti accumudari?....macari nni facemu na briscula?.....(i commessi ridono) abbiamo capito(mette la mano in tasca)tinitiper il vostro disturbo (d la mancia)
2 commesso (mentre afferra il denaro) Grazie don Ciccio nun c bisognu nca si disturba.buongiorno.e grazie (esce)
Commesso Don Cicciu nni puteva fari a menugrazie.buona giornata
Cicciu Chi facci di baccalaru strurusu.(imita) grazienun cera bisognu di disturbarisi..si nun ci dava qualchi cosa eranu capaci di starisi cc finu a dumani matina
Pasquale E chi vaj pinsannu papsi vuscanu u pani.
Cicciu E gi.si vuscanu u panie spaddi di nuatri pinsionati.nca (ironico) rinnovamu..accattamu..jamu o mircatinu ogni simana.ricivemu miricani.tantu ci pensa lu Guvernu.. veru? Sulinedda mia?....
Sulina Botti di Salimi fici scantari.
Cicciu Mischina.a ttia nun ti fa scantari nuddu, mancu u bruttubestiami vuoi cunsumari?.....mi voi fari arridduciri a lelemosina?.....ma tu.tuappressu a mia e caminariti fazzu mettiri davanti la chiesa du Carminuearricogghi.(mima) fati la carit a muggheri dun pinsiunatu nca ju purtavi a la ruvina..
Pasquale (ride sonoramente) Ma la voi finiri?....pezzu di ziccusu.chi nnhai a fari chi sordi a banca?
Sulina Nun ti cci appricari nca oramai bedda caputa (fa il gesto che Ciccio ammattito)
Cicciu Ma quali sordi a banca.chista (alla moglie) tutti i cosi sasciuca..
Maria (entrando)Amun putiti veniri a manciari nca a pasta cotta(squilla il telefono, risponde Sulina)
Sulina Pronto?!....ah cummari Vita?.....Si u purtaru!....bidduni.grazie.no chi centra .facistivu bonu.quantu?....nca picca cust.si si..(a mezza voce) a me maritu dicittici a mit..nenti nentipoi ni parramu.vi salutu.vi salutu..
Cicciu Vi juncistivu logghiu fitusu e a paredda sfurnata.mi laveva a mmaginari nca cera la manu di la cummari Vita.Si tu vai appreessu ad idda.nun c spiranza .ti poi mettiri a priparari a strata pu Carminu
Sulina ma va curcati..V a fari arricogghiri a t soru
Tutti (ridono)
Pasquale Jamu a manciari nca a megghiu cosa! (si avviano)
FINE 1 ATTO
2 ATTO
(Allapertura del sipario, un attore, non tra gli interpreti, declama la seguente poesia, come metafora della prossimatrasuta dei miricani anche se ambientata ai fatti successi al termine della seconda guerra mondiale, uno spaccato realistico del territorio siciliano e carinese in particolare. Con lavvento degli americani si aperto un altro mondo e si sono aperti nuovi orizzonti, nel bene e nel male, come quello dellemigrazione)
Traseru iMiricani
Era di lugghiu.
Li cicali mpazzevanu a lu suli
e sutta la ristuccia scaliava la grassa cucucciuta.
A sira,
quannu lu suli era juntu a un omu di lu munti,
lu viddanu appuj lu viriuni a lu cunzarru,
vippi da la quartara,
e stujannusi lu mussu cu lu vrazzu dissi:
Li mennuli lavemu cutuliati!
La strata longa!E ura di mpajari.
Sutta lu pisu di li sacchi chini
lu carrettu paria nca si sfasciassi,
e lu cavaddu mirrinu, mpitturutu,
jittava scuma sutta di larmiggi.
Ma poi arrivannu a lu stratuni,
mpiciatu e lisciu, e alleramenti,
lu carrettu scruscia, cu li cianciani.
Supra li mennuli, assittatu,
lu viddanu ammugghi na sicaretta,
e dissi:
la guerra ormai pirduta!
Fa cuntu nca arrivaru i miricani.
E li granni parravanu ntra diddi,
quasi ammucciuni, cu paroli strani.
Parravanu di spii, di tradimenti
Parravanu di sbagghiudi pazzia
Marrocordu me patri chi diceva: a libert..
Quanneru a Brucculinu, si vutava
Juncennu allAgghiastreddi a lu scurari.
Li cavaddi ficiru ristoru
a la biviratura.Allura vinni Piddu,
di cursa a scattafeli, e ni grid:
Traseru i miricani! Su a Marsala!
Lu ristoru finiu! Di ntrabottu,
cu vuci e zotta, ncontru lacchianata
li cavaddi puntaru a lu paisi.
Pri li strati era tuttu un parraciu:
li fimmini affacciati a li barcuna,
li vecchi arrutati nta li ntrati,
li picciriddi attornu a lu cannolu
Saruzza affacciannusi a la porta,
scantatedda dicia:
Sti miricani, comu suunnu fatti?
Vossia nca fu a la Merica, lu sapi?
Su genti tinta o sunnu genti bona?
Scaricammu li mennuli a la stadda,
spajammu lu cavaddu
e nto ncrafocchiu murammu
loru, li sordi e li pusati.
Poi aspittammu: di lastracu
Guardammu ora lu munti,
ora lu mari,
mentri lummira scura du casteddu
ammugghiava tutta la chianura.
Linnumani,
nta lu stratuni, supra li pirreri,
si is na gran negghia di prulazzu.
Li Miricani scinneru senza prescia,
cu li carri brinnati e li cannuna,
cu lu mitra nmanu e cu lermettu ntesta.
Turiddu, svintuliannu na mappina,
curria davanti e ci facia strata.
La chiazza era accuss! Ceramu tutti,
vecchi e picciriddi: vattiamu i manu!
E nun ricordu cchi chi jornu era!
Ricordu nca dicianu: azzorrait,
occhei, ale cu lautra manu
ni tiravanu ciuncae sicaretti.
(Gaetano Pecoraro)
(scena del 1 atto con il divano chiuso.Siamo allarrivo dei Miricani.Entrano a soggetto con grosse valigiein mano:Pasquale,Ciccio, Giovanni,Nino e Tanino. Le donne con delle borse pi piccole da viaggio)
Scena 1
Cicciu (entrando) E chi ci misiru nta sti valigia tistetti?....avi ad essiri china di dollari..avanti.avanti.., cugnatu trasi.(rivolto a chi porta i bagagli) mittemuli cc per oranca poi si nni parra
Giovanni (deve essere vestito di tutto punto allamericana, in maniera sgargiante, camicia fiorata, cravatta idem, occhiali con fodero inforcati nel taschinosigaro.etc..) Ah! Finalmente semu allItalia!
Cicciu Veramenti cc semu a Carini..
Angelina (moglie di Giovannianchessa vestita come sopra, allamericana) Oh j..(si fa il segno della croce)wetankthe lord, we tank the lord
Ciccio Chi c lordu Ancilina?
Angelina Ma quali lordu? ringraziannu u Signuruzzu.semu arrivati sani e sarvi.
Cicciu E dunni vennu da verra!
Pasquale (rivolto a Nino) Nin comu semu? Chi si dicichi fai ntAmerica.??
Nino Travagghiamu da matina a siradda si travagghia semprie tu chi mi cunti, comu ti la passi cc?.ancora o municipiu travagghi?
Pasquale Nca unni e jri?...oramai nca truvai stu pusticeddumi lu tegnu beddu strittu
Giovanni Figheribari Pasqualiragiuni hai! Datu ncavisti a furtuna di truvari u travagghiu ccti lhai a sapiri vardari.nca a Merica si jetta u sangu pi vuscari e mettiri qualchi pezza di latu.
Cicciu (intervenendo) Ma oramai a figghia fimmina nun la maritasti?....ancora pezzi di latu hai a mettiri?....a cu ci lhai a fari sta robba?
Giovanni Ma quali pezzi, quali robba ?Dissi pezza, comu diri dollari vah,.moni.sordi.a merica dicemu daccuss.deci pezza.centu pezza.
Cicciu Ah! nca chi nni sacciu ju?.....scusa lignoranza.
Giovanni Nenti cugnatu, figheribari..
Cicciu Ma pirch mi dici figghiu di Bari?...
Giovanni (ride sonoramente) Ma chi capisti?.....miricanu ..significa.nun ci pinsari cchi..
Sulina Nuatri jamu dda dintra, cuminciamu a priparari pi manciari..
Angelina Oh j.mittemuni bis..vegnu puru ju e ti dugnu na manu (si alza)
Sulina Ma chi faj babbii, assettati.maiuta me nora Maria
Angelina Scerap..fammi travagghiari..a mmia mi piaci travagghiari..si nun fazzu nenti mi veni u slip e maddummisciuu sonnu c..cu sta fusioni di lorariu mi pari nca semu di notti.Ton (Nino)nta beiga mia ci sunnu ciunca e caramelicaman, pigghiali e li metti supra a tavula,so u ziu Cicciu ogni tantu si fa a vucca duci (Nino esegue)
Giovanni Nca certu anticchia di sonnu c腅avi chi semu nviaggiu.12 uri..Ton (che rientrato) chi ura sunnu per ora a merica?
Nino (guarda lorologio) i cincu di matina..
Giovanni (rivolto a Tanino) hell Tani.yu laik Italy?....
Tanino Oh jes very good!
Cicciu Ma parra sulu miricanu?
Giovanni No, parra dui lingui, miricanu e sicilianu, del resto nuatri dintra parramu sulu sicilianu (rivolto a Tanino) Uh vidi.nca semu a me casa?.....ju stava cc quannu era baby.
Cicciu Oh yes, ma se pi chistu puru quannu nun eri baby.e finu a quanni eri spuntuliddu eri jttatu sempri cc puru quannu mi maritavi e a..a quota da casa mi laveva accattatu ju.
Giovanni Oh jes! Ragiuni haima chi voi..aveva sta soru sula..e quannu ti la carricastimi parsi arrubbata..
Cicciu Mi la carricai? E chi era saccu di patati? Stamu attenti a soccu si dici..nca to soru si nni vinni cu li so periubbligati di na certa situazionipruvucata pricisamenti di tia.ma nsumma, caru cugnatu Giuvanni..figghiu di bari..nun arriminamu lacqua passata nca feti..
Giovanni Aran..chi voi diri. Ragiuni hai, nun pinsamu e cosi passati
Cicciu Aras셅.u sacciu ju chi vogghiu diri.
Pasquale (rivolto a Nino e Tanino)Amun, niscemu anticchia..arrivamu nta chiazza.accuss ci facemu vidiri u paisi a Taninu ..
Cicciu Nun faciti tardu nca a mumentu ura di manciari (i ragazzi escono)
Giovanni Scusa cugnatu u betti rum?
Cicciu Ma veramenti sti licuri forti ju nun lhaju anticchia di vermuth ti pozzu dari
Giovanni Ma quali licuriu betti rum.u cabinettu vha.
Cicciu Ah u cabinettu? O solitu postua finuta du currituri (Giovanni esce) Nia nun sapi cchi parrari sicilianu.u betti rum.mha.(a soggetto, cerca di sistemare i bagagli alllangolo della stanza, controlla se ha la cravatta a posto, ecc.)
Giovanni (rientrando) Facitivu benfatti? Bagno.biddoccia.prima nun ceranu sti cosi
Cicciu Veramenti ora ni lavamu cchi cu spissuliddu.nca perci.chi mi cunti?...a Merica ti mittisti o firrju.u pizzaiolu fai?.....
Giovanni Ma ringraziamu o Signuri..nun nni putemu lamintari.i primi tempiforu duri daddigiriri.e si nun era pi me muggheri mi nnavissi turnatu subitucaru cugnatu.a Merica si nun ti firrji e nun ti sai firriari..saffunna subitucertu.partemu picchiati ntesta.nca a Merica sarriva..scavi .. e si fannu sordi.li primi tempi.truvai na giobba nta na chianca, a Broccolini,e pi mettiri a pignata supra.mi purtava a casa qualchi ossu e qualchi attaccaggheddue signuri meiddu piatusu du bossu si li faceva pagari puru.comu? pinsava tra mia e mia..a Carini quannu maiMignanuo amma longa mi facevanu pagari ossa eattaccaggheddi..
Cicciu Ma chi era mafiusu?
Giovanni Ma cui?
Cicciu Chi sacciu! Nun dicisti boss?
Giovanni U boss pi diri u patruni unni travagghiavanmiricanu u patruni di na jobba si dici boss!
Cicciu Bedda matri..e chi sta jobba?
Giovanni a jobba u travagghiu.
Cicciu E nca comu jsti a finiri nta pizzaria si manciavavu attaccaggheddi?
Giovanni E chistu u bellu damericanca ci sunnu tanti pussibilit.e si unu si nni sapi apprufittari.allura po' fari lAmerica!....truvai un postu pi lavari piatta nta na pizzaria dun paisanu..
Cicciu (interrompendo) Carriera facisti..
Giovanni a picca a picca minsignai a fari qualchi pizza.e accuss accuminciai a fari u pizzaiolu.Poi u boss avia a riturnari allItalia e mi vinniu a pizzaria..pi trentamila pezza..
Cicciu E lavevi tutti sti pezzi?....
Giovanni Ma quannu maicu mi laveva a dari?......a banca.Fici un muchiggiu cu a banca.appruntai i picciuli..Me figghiu Tony java criscennu e insomma facevamu tutti cosi nfamigghia.e accuss ringraziannu u Signuri.a picca a picca e a forza di sacrificisemu junti cc..Ora rapemu nautra pizzaria.ncaffittamu.e nun ni putemu lamintari.
Cicciu Megghiu daccuss.quannu i cosi arrinescinu.si scordanu tutti i sacrifici..
Giovanni E tu? Chi mi cunti? Perci ntisi nca ti mittisti npinsioni?
Cicciu E gi! Oramai semu fatti vecchi e ni tocca abbannunari u frunti.
Giovanni Ma quali vecchiu? Chi vai dicennu? Ancora ti manci quattru fila!
Cicciu Ragiuni hai! Cu la pinsioni chi nni dunanu, chiossai di quattru fila nun ni putemu manciari.
Taninu (affacciandosi dalla porta con dialettu americaneggiante) Deri.semu turnati, semu cca nna striitti
Cicciu Chi dissi? nca ci vennu stritti?, ma chi?
Giuvanni Ma no.stritti. strata, voldiri strata
Maria (entra seguita da Sulina)Amun, gi a tavula cunsata, a mumentu a pignata vugghi e calamu a pasta!
Sulina (rivolta al fratello) Chi pasta calamu? Magghietta o maccarruncinu?
Giovanni Aran.cala soccu voi.basta nca ci sunnu i milinciani ncapu!
Cicciu Ma chi discursi su chisti? Certu nca ci sunnu i milinciani ncapu, asinn chi pasta cu a sassa ?! Chiuttostu, Sulina, visto nca pi t frati nun c prifirenza, cala magghietta nca mi piaci megghiu!
Sulina No! Me frati u fistiggiatu e jddu lavi a dicidiri! Perci, Giuvanni, magghetta o maccarruncinu?
Giovanni Ma no! Nun ti dissi di calari socchi voi?.....Cala maccarruncinu!
Cicciu (tra s) E ti pareva! Junun aveva dittu magghetta? E jddu pi farimi cuntentu dici maccarruncinu. nutili ! fasola era fasola arresta! Cu nasci tunnu nun mori quadratue..CU NESCI NUN SEMPRI ARRINESCI!
Sulina Maccarruncinu va beni! Maria pigghia du chila di maccarruncinu e quannu vugghi a pignata, ci cali a pasta!
Maria Ma me maritu e i picciotti unni sunnu?
Cicciu Cca fora sunnu nna stritti!
Sulina (affacciandosi alla finestra, li chiama)Pasquali, Tony, Taninu, caman, caman,.ura di manciari !
Cicciu Taliati a me muggheri! Si nsignsubitu . u miricanu. camancaman(ironizza)
Sulina A facciazza tua!!!!
Giovanni (ride) Ahah.e caru cugnatu! A Merica Merica!...binirittu Cristofaru Colombo! Si nun fussi statu pi lAmerica, u pitittu si putissi cogghiri cu a pala!
Cicciu Amun Giuvanni, nun esageriamu! Ca cc, rigraziannu u Signuri nun ni putemu lamintariCertu, nun semu a Merica, ma un pizzuddu i pani nu manciamu tutti!
Giovanni Ma chi stai schirzannu? Si nu fussi pi lemigrati nca mannassiru picciuli cc, leconomia nun girassi e putissivu moriri du pitittu!
Cicciu (si comincia ad alterare)Sciarppi, qualchi parola ngrisi a sacciu puru iuMa chi cabbasisi vaj dicennu? Ju nun canusciu a nuddu!Avi chi travagghiu di quannu aveva i causi curti! Mhaju liccatu sempri a sarda, ma ringraziannu u Signuri nun amu avutu mai bisognu di nuddu!
Giovanni Azz, azz, nun tarrabbiari! Ju parrava in generali, nun nca parrava di tia
Cicciu Ci mancassi autru, nca parravi di mia! A ttia nun thaju obbligu mancu di na pezza!
Giovanni E no!? Chistu nun lu devi diri.me muggheri du anni narreri ti mann un bellu paccu chinu di pezzi e di ogni beni di Diu..ciunca e sicaretti a tinchit
Cicciu Pezzi?....pezzi?
Giovanni Certupezzi di robba vha!
Cicciu Ah!?....pezzi di robbapricisamu.pirch di lautri pezzi ..dollari vha.ju nunhaju vistumai ..mi pari a mmia nca stu miricanu chi parri tuttua comu ti cunveni megghiu!
Giovanni Aran cugnatufigheribari! Nun crju nca navissimu a sciarriari pi sti fissarji..(cambia atteggiamento)chiuttostu.canciamu discursuparramu di cosi seri
Cicciu (tra s) Cc semu! E di chi putemu parrari nca semu vecchi e caminamu p addabbanna?(segno di morte)
Giovanni Ma chi vai dicennu? Chi discursi fai? (serio) Parrannu cu tia..datu nca c loccasioni.nca nni truvamu allItalia..vulissi spirugghiari qualchi cusuzza.pi nun lassari nte mbrogghi, centanni di saluti, a me muggheri e i me figghi.
Cicciu Ma chi matassa hai a spirugghiari?
Giovanni Nca c, per esempiu, ddu pizzuddu di tirrenu du Palminteddu.me patri nun lass nenti scrittu..e haiu pinsatu ca si pi disgraziaavemu cosa ju o me soru.poi i cosi si mpirugghianu chiossai
Cicciu U tirrenu du palminteddu?ma nun dicisti nca di sti rugni nun ni vulevi sapiri nenti? basta chi a vostru patri nun si ci faceva mancari nenti?
Giovanni Ma veramenti ju parrava da libretta.no du tirrenu!
Cicciu A libretta? Ma quali libretta? Lu sai quantu cera nta libretta di to patri?
Giovanni Nun voghhiu sapiri nentinun mi nteressa.certu me patri avia na bedda pinsioni di braccianti agriculu .
Cicciu Na bedda pinsioni? Setticentu mila lire o misi?.....E u sai tuchiddu chi ci voleva pi t patri ogni jornu? Sulu sulu lultimi tri misi.un lavaggiu o jornu, cincu mila liri..p parrari u nfirmeri.u figghiu di Pippinu palummeddu, ti lu ricordi?AntonioAntonio Oliveri.nca si futtju na liggitima (comincia sempre pi ad alterarsi) E basta?....e u filettu? un ghiornu si e unu no?.e a bombola dossigeno?.E i pannolona?.E quannu avia lattereddi scurusi e dinvernu mi facja susiri e dui di notti pi ghiria cogghiri aliva? E quannu facja u tiru a bersagghiu cu a pastina sputannu a destra e a sinistra? (imita) li sai tutti sti cosi tu? nca pi favuri, nu mi fari parrari.asinnstrogghiu a curuna.
Giovanni Pi cortesia..nun gridariTti dissi nca nun vogghu sapiri nentinun mi nteressa..chiuttostu haju sempri tanti mutivi di ringraziarivi di chiddu chi facistivu pi me patri.ma, a propositu, chi dicisti chavia me patri? Nun lu capivi beni
Cicciu Dissi chavia lattareddi scurusi, chi sacciu comu si dici? insomma, i vini marratie u sangu nun ci circolava beni
Giovanni Ah, andistn Ma turnannu a lu discursu, u tirrenu du palminteddu.A Merica si sapi tuttu e si sapi nca cci tirreni hannu pigghiatu valuri..e nca si parra di trentamila liri o metru quadratu.
Cicciu (interrompendo)Ah ah!...U diciaju nca sta trasuta di miricani allimprovviso nun mi cunvinceva.a chiddu chi vjuMinicu u sanzali u so misterilu sapi fari vistu nca sai nca li tirreni pigghiaru valuri e nac cu si lu voli accattari.Comunqui,pi quantu mi riguarda ju nun haju a vinniri nenti!
Giovanni Tu? E chi cosa centri tu? U tirrenu di me soru !
Sulina Ma chi aviti? Chi sunnu sti vuci? Amun, viniti in cucina nca ura di manciari!
Cicciu Ma quali vuci? Cu to frati stamu discurrendu di cosi seridi libretta.di tirrenu.di lavaggi.di tiru a bersagghiu.
Sulina Ma quali libretta e tirrenu?
Cicciu Nca spiacci a lu signor Broccolini, cc, a t frati!
Giovanni Lassamu perdiri.nca oggi a chiddu chi vjume cugnatu sta pigghiannu pinni pi laria
Cicciu Ju? Staju pigghiannu pinni pi laria?..aran.sbagghiu c.si c qualcunu nca sbattju a testa si tu..ma lassamu perdiri e jamu a manciari ddu schifiu di maccarruncinu
Giovanni Eh caru Cicciu mi pari a mmia nca ora state esegerannu.ju a testa nun lhaju sbattutu a nudda banna..e si parrulu fazzu sulu pi tirari li me difisi.e si parru, parru di fari i cosi giusti.
Angelina (entrando) oh ma chi schifia aviti cu sti vuci? (rivolta a Giovanni) Scummissa nca ci parrasti du tirrenu? E.sintemu chi ti dissi?
Giovanni Tu nun ti mmiscari.sunnu cosi chi riguardanu a mmia e a me soru!
Angelina Figheribari! Comu nun mi miscu? Am I not you life?Nun sugnu forsi t muggheri? (rivolta a Ciccio con aria minacciosa) Quantu sentu cugnatu Cicciu.quali discursi sbagghiati ti fici me maritu? Nun giustu addimannari nsocchi ci tocca? Spiki plisi
Cicciu Oh? Ti pareva nca a figghia da za Pippina a sciacquata nun nisceva nto naturali? (rivolta ad Angelina) .chi spik e spikju nun devu spicchiari nentienun ci staju tuccannu nenti? U tirrenu dd nun si lha manciatu nuddu.ho semplicementi riferito a tuo maritu Giovanni fasuledda.nca ju la parti di me muggheri nun la devu vinniri azorrait?Ecco, ho spikkiato
Angelina Oh? Parr u figghiu du zu Pasquali piritaruma chi discursi fai? U tirrenu spartutu cu vulissi nca si lu pigghia? Chi ti pari nca na sarma? Mancu un tumminu di rugna ! .e spartutu in dui, nun avi nudda valuta n pi tia n pi nuatrinun tarriva u ciriveddu?
Cicciu Tantu di unuri ad essiri u figghiu du zu Pasquali piritaru. Scerap. tirrenu ju nun nhaju a vinniri! Figheribari!(entrano Pasquale, Nino e Tanino che sentono)
Pasquale Vulemu trasiri nca a pasta nto piattu?
Nino Deri, ma chi succedi? Vinnimu allItalia pi sciarriarini cu i zii?
Sulina Ma quali sciarriari? Nenti cnenti ctrasiti e jamu a manciari (entrano in cucina lemme lemme tranne Sulina e Cicco che si attardano)(a Ciccio) Megghiu nca ti metti u cori mpaci! Ju sulu stu frati hajuti pari nca mavissi a sciarriari pi dda rugna du parminteddu.?
Cicciu Ma tu chi dici a muggheri, nca mi fazzu mettiri i peri nte aggi di t frati? Tu u sai nca vuleva puru cuntu e ragiuni da libretta? Sa chi ci pari chi lass to patri! Nenti sapennu nca aveva chiddi giusti pi bruricarlu.Chiddu, ti pari nca vinni pi tia? Dici ncavinni allItalia pi spirugghiari nun sacciu qualimatassa.maiddu cu mia avi a cummattiri
Sulina Ancora cuntinua.ti dissi di finirla.fai aricchi di mercanti e poi si nni parra, amun trasemu..
Cicciu ragiuni hai!....jamu a manciari.. e facemu finta di nentiRusulia ju tavvertu, vidi nca nun finisci bona. E nun lu jettu fora di casa pi rispettu tuu (mette la mano in tasca e in modo ironico) a voi na ciunca nca ti fai a vucca duci ? (entrano in cucina.a scena vuota si sente del trambusto conviviale, poi improvvisamente si sente la voce di Cicciu che grida)
Cicciu Ju tirrenu nunhaju di vinniri! (esce infuriato dalla cucina sbattendo la porta)(successivamente esce Giovanni)
Giovanni Caman caman (rivolto ai familiari) pigghiamu sti valigi e amuninnu subitu
Sulina Ma finiscila Giuvanni c bisognu di fari daccuss?
Giovanni Amuninni vi dissi.
Sulina Ma unni haj a jri a stura? ..dumani si nni parra
Giovanni G, g.cc nun ci staiu mancu ammazzatu
Sulina Ma unni jti? Vi jti a curcari sutta larcu?
Giovanni Sutta larcu? Io vadoallalbergu!
Sulina Ma quali albergu? Allalbergu Napoli?...Cc chi ci sunnu alberghi.Assettatinun mi fari pigghiari collirastasira vi curcati cc e dumani si nni parra
Giovanni E va beni, ma dumani si parti!...
Angelina Scidumani ni nni jamu ni me cucina Ciccinaa .piruta
Sulina E va benivuatri vi curcati nto lettu miu, i picciotti si curcanu nt cammarinu di me figghiu Pasquali e ju e me maritu ni curcamu nt divanu nuovu
Pasquale Amuninni dd dintra nuatri, facemuli riscurri tra iddi ( i picciotti rientrano in cucina)
Cicciu ( fa cenno di no con la testa) Ju nt divanu nun mi ci curcu pirch sugnu suffirenti di traumatismi cronichi e morroiti racadali, e haju bisognu du me lettu.asinn nun pozzu dormiri.mi dispiaci..
Sulina No, chi dici? u divanu nuovu nuovu beddu moddu di chiddi moderni, fattu di latti .
Cicciu O di latti o di t,Nonsignura, ju me curcari nto me lettu, nc i matarazza mi canuscinu e fannu trasiri i morroiti
Giovanni Nun ti preoccupari.ni ci curcamu nuatri nt divanue appena agghiorna, spiriemu
(Sulina) (cerca di togliere limballaggio del divano)
Cicciu Mi dispiaci, ma u divanu novu nun si tocca!(a Sulina) Dumani ci lu torni unn chi laccattasti e ti fai dari i sordi narreri.Mballatu era e mballatu avi a ristari!
Giovanni (incavolato) Ancilinaamuninni ti dissimeghiu dormiri sutta larcu ncarristari un minutu superchiu cc dintra!G
Angelina Pacience pliswith lunatic ci vol pacienceaddobbam for to nait.tumoro letz go my cucina Ciccina
Cicciu Azzorrait.u capivi chiddu chi dicisti, pi stanottiaddobbati e tumoro jti ni vostra cucin Ciccina a pirut..Acqua davanti e ventu pi darreriCu nait..(esce per la stanza da letto)
Sulina (piangente) Mi st cadennu a facci nterrascusatilu..nun iddu chi parra, ma sunni i nervi..dumani ci passanu tutti i cosi(esce e va a prendere due cuscini)
Angelina (al marito) Ma dicu juchi fa ti squagghiava a scrim?.u gilatu? Mancu facisti passari nu day e subitu ti sdivacastici lu putevi diri dumani.perlomenu avissimu durmutu tranquilli to nait.doppu 24 uri chi nun si slippa
Sulina (entrando)Nenti, chi ci vuliti fari? Pi stasira addubbati ( chiama i ragazzi che sono in cucina)( escono Maria, Pasquale, Nino e Tanino)Nun c nienti..nun c nienti.Ninu e Taninu si curcanu nto cammarinu, (ad Angelina) tu e me frati nto divanunta stanza allatu a chidda nostra, pi stasira addubbamu..(Pasquali, Maria jtivinni vuatri)
(Pasquale Ma comu finiu?Ficiru paci?)
Sulina (Nca certu..chi c mutivu di sciarriarisi..)jamuni a curcari tutti nca San Giuvanni nallumina u ciriveddu a tutti
Giovanni Palluminari a t maritu ci vulissi un beddu faru di milli
Angelina Scerap..datz..jamunni a curcari tutti ( tutti si salutano)(Maria e Pasquale escono e Nino e Tanino si recano verso il camerino)
Sulina Mi va curcu puru jubona notti.(si fa buio, mentre si esegue un sottofondo musicale appropriato)
( Angelina e Giovanni cercano di sistemarsi sul divano efanno mille movimenti per cercare di sistemarsi alla meno peggio.ma non ci riescono nemmeno utilizzando i bagagli per poggiare i piedi)
Angelina Oh, Beddamatri,com strittu stu divanu lettu! Nta Merica i letti sunnu tutti big, no comu cc
Giovanni Nca chi?... Nun sacciu comu mhaju a sistimarimancu appuiannu i pedi supra a valigiaNca tu sti vrazza nun li poi mettiri a nautra banna?...
Angelina Nca chi dici, macari mi li scippu e li posu nterra?...Chista la zita e pi stanotti avemu addubbari
Giovanni ( parla impacciato perch ha un piede della moglie in bocca) Fefati u peri..mi taiu affutannufefati u peri ti tissi.
Angelina Ma chi dici? Nun ti capisciu.
Giovanni (alzandosi di scatto)Levati u peri.l haju nfilatu mmucca.
Angelina E comu fa nun putevi parrari prima.
Giovanni Mittemunni a cuteddu.di latunca pigghiamu cchi picca spaziu ( eseguono.si abbassano le lucdopo un p)
Angelina Ma chi fai????statti fermu cu a manu
Giovanni Masar laria natia..ma mi sentu nca macchiananu certi quarani.
Angelina Giuvma quali quarani..chistu leffettu da plastica dimballaggio.dormi
(Ciccio in camicia da notte e papalinafa capolino dalla sua stanza con una torcia accesa in mano. Si avvicina alla camera dove dormono Giovanni e Angelina e, accertatosi che i due dormono, con voce doltretomba improvvisa il seguente sogno)
Cicciu Giovanni..Giovanni..svegliati..Giuvanni.Giuvannifasuleddaarrisbigghiati.sono tuo padre che ti chiama
Giovanni ( da dentro) Cu .cu ..chi mi chiama?.
Cicciu Sono tuo padre..
Giovanni Assabiniricachi voli di mia?
Cicciu Unni sei stato tutto questo tempo che non ti vitti cchi e non mi hai mai cercato?
Giovanni Patri su scurd nca statu allAmerica?
Cicciu E nun potevi vinirmi a trovari ogni tantu? Ti dava ju i sordi di lotobus?
Giovanni Ma quali otobus? Pi veniri dAmerica ci voli laeroplanu..America troppu luntana
Cicciu Tantu luntana da nun pinsari a t patri? Si nun ci fussi stata tua sorella ju avissi statu sulu comu un cani..sulo a idda mi sono truvato.sulu idda mi lavava.mi mitteva u quadratu e sulu idda mi faceva manciari e mi pasceva cu tanta pacienzae ora tu ingratuveni cc e parri di librettadi tirrenu vergognati!!!!
Giovanni Patri pirdunatimi.ju crideva nca era giustu aviri un ricordu di vossia.
Cicciu Il ricordo lodovevi avere prima.quannu tuo patre era vivu.nonon possonon posso perdonarti.
Giovanni Patri, mi pirdunassi . Patri, pirdono.
Cicciu Se vuoi il mio perdono lascia il terreno a tua sorella e nun dumannari cchi nenti.e portami dumani matina un ciruni e un mazzu di ciuri nta la me tomba..e ora ti lascio..nca haju sonnuti salutu figghiu.ricordati quello che tho detto
Giovanni (sveglia la moglie tutto spaventato) AncilinaAncilina arrisbigghiati.(entra in scena agitato, seguito da Angelina)
Angelina Chi haiti senti malu?
Giovanni Mi sunnai a me patri.e dici nca ci devu lassari u tirrenu a me soru.e si nun lu fazzu nun mi dar mai il suo perdono
Angelina Ma va curcati..t patri a tia penza..
Giovanni Iddu era..pareva nca era propriu cc dintra..anzi propriu darreri la portaa vuci vinia di sta latata (indica la porta della stanza).ju mi scantu chi fazzu? Ju quasi quasi ci lassu u tirrenu a me soru
Angelina (salta in aria inviperita) Ma bravu.bravu .figheribari.doppu questu bellissimu trattamentu chi nni ha fatto tuo cognatu.si merita nca devi sgraccari sino allultima lira..e vogghiu suddisfazioni puru da librettau capisti? nca va curcati nca a megghiu cosae nun ti risicari ( segno di minaccia)
Giovanni Ma si!..era sulu un sonnu ( rientrano nella loro stanza, si abbassano le luci )
FINE 2 ATTO
3 ATTO
(in scena sono Sulina e la comare Vita)
Sulina (afflitta, prende dei soldi da un mobile)Eccu cc, cummari Vita, daticci sti centumilaliri a mastru Tot pu divanu lettu e ci dici chi avi nanticchia di pacienzia nca lautri ci vaju rannu a picca a picca, ammucciuni di me maritu
Vita Mi dispiaci cummari nca finju daccussju fici a tosta cu mastru Tot si si pigghiava narreri u divanu, (vistu nca mancu fu usatu,) ma giustamenti mi dissi nca nun si poteva fari..ora ci mettu sti centumilaliri nte manu e vidi nca jddu saccuntenta di aviri i picciuli a picca a picca
Sulina (Ma quali usari) Si sapissi, cummari.u stissu jornu nca arriv me frati, successi lopira. Me fratisi nni vuleva jri subitu e lappi a pirsuadiri a ristari.unni javunu di notti? Me maritu sincurn e nun li fici curcari nt lettu miu(e nun sulu..nun ci fici grapiri mancu u divanu) e perci di dui criaturi (si curcaru) sappiru a curcari(supra a prastica)nto divanustritti comu i sardi salati e ora niscieru prestu pi nun lu vidiri e cu sta scusa (si jeru a curcari nta na)jeru a salutari a cucina di me cugnata Ancilina (scoppia a piangere) Cummari.pi nentipi nenti. Succidiu linfernu.pi dda rugna du tirrenu du parminteddu..
Vita U vulia tuttu to frati?
Sulina Ma quannu mai! Siccomu Minicu u sansali ci fici a sapiri nca c un palermitanu nca u vulissi vinnutudatu nca si truvava cc sulu pi quindici jorna vuleva fari lattu di vinnita subitu, ma me maritu nveci nun voli vinniri a nostra parti e, giustamenti, u tirrenu spartutu a mit nun havi cchi u stissu valuri.e nuddu di tutti dui voli calari a testa..
Vita E nutili..a sciarra sempri pa cutra
Sulina Ragiuni hai cummariera megghiu nun pussediri nenti..pi sta schifia di tirrenu mavissi a sciarriari cu stu frati sulu chi haju
Vita Ma nca to maritu pirch nun accunsenti? Cu met di tirrenu nun cumminati nenti nuddu di tutti dui..lu vinniti e vi spartiti i beddi sordi.vi li mittiti a banca e vi fruttanu megghiu du tirrenu abbannunatu.
Sulina nca arrimuddaccillu tu u ciriveddu a me maritu..quannu sincorna nun ci po' nenti
Vita Mi vogghju sbagghiari, ma a virit , secunnu mia, nca to maritu e to frati hannu tutti dui u cutugnu nto stomacu.e simpatiatra tutti dui nun ci nha statu mai..e me cumpari Cicciu u fattu nca to frati era cuntrariu o vostru matrimoniu, nun lha pututu mai digiriri
Sulina Ma ancora, ma ancora avi a durari stu ranciruoramai sunnu cosi passati..
Vita (si alza)Nun ti pigghiari collira cummari, spiramu nca saggiustanu tutti i cosi.Amun, mi nni vaju nca ci portu i sordi a mastru Tot(esce)
Sulina (si muove in scena.squilla il telefono) Prontooh Giovanni tu si? Comu?...No me maritu nun c..comu? nun lu vuoi vidiri? Ma veru diciti tutti dui? A vuliti finiri?.....Veniveni.nun ti scantari..nca nuddu ti mancia (chiude il telefono. Bussano alla porta) Nia, gi cca ? E chi era sutta a casa? Ah vuatri siti? Trasititrasiti..(sono i due commessi)
Commesso Donna Sulina, nni manna mastru Tot.dici nca ci ju vostra cummari Vita. E pi sta votasi pigghia i centumila lirie nun ni parrati cchi!
2 Commesso Vinnimu pi pigghiari arreri u divanu lettu
Sulina Grazie.ringraziatimi a mastro Tot..e ci diciti nca u Signuri ci lavi a pagarima..nun putiti veniri dumani a pigghiarivillu?(sapendo che sta venendo il fratello spera ancora che la faccenda si possa risolvere e quindi il divano tornare utile) Stannu vinennu cristiani..e nun pozzu perdiri tempu e mi raccumannu, cus me marituvi dumanna, (ci diciti nca vi lu stati purtannu narreri pirch mancu fu usatu e nun ci fu bisognu di pagarlu.)senza diricci di centumilaliri, ci diciti ca lu prezzu nun lu sapiti
Commesso Ma pirch nun lu vli cchi? Nun vi piaci?
Sulina No chi ci trasi..cu aveva a veniri nun vinni cchi..e mancu nni sirviu
Commesso Ahavemu caputu..bonasira donna Sulina
2 Commesso Bonasira. Allura lu vinemu a ritiraridumani
Sulina Ma.pacienzia..voldiri nca chiancemu cu nocchiu..si lu sapissi me maritu.nca cappizzamu centumila liri.mi scusciassiAmun, bonasera e grazie, e ringraziatimi puru a mastru Tot (Rimasta sola, si siede affranta)ma spiramu chi si pirsuarinu tutti dui e stu divanu nnu tinemu (bussano) chistu me frati (apre)
Giovanni (guardingo) Nun c u galantomu?
Sulina Ancora secutama la vulemu discurriri bona sta situazioni? Pi forza si devi vinniri stu tirrenu? Chi hai bisognu di sti sordi?
Giovanni Nun si tratta di bisognu..ma datu nca c sta pussibilit..pirch nun savissi a vinniri? Nun avemu chi farinni nenti n ju n tu..e t maritu lu fa apposta pi jrimi contruquali piccatu staju facennu si mi vogghiu tirari u miu? Era robba du patri.mi tocca si o no?
Sulina Ah era robba du patri? a chi nun c me maritumi vogghiu sbarattari u stomacu! Ora ti nadduni nca cera u patri? Nta sti sidici anni chai pinsatu mai? Qualchi telefonata ogni tantu..qualchi pacchettu di sicaretti mannatu cu qualcunu.. e poi?.....chi nni sai tu chiddu chi nni fici passari quannu era malatu?......e quannu ci vinni lalteroscherosi?.Vuoi chi ti cuntu tutti i particolari?
Giovanni Pi carit sacciu tutti i cosistanotti mi sunnai u pap e nun vogghiu sapiri nenti.ma nun ti permettu di diri nca ju nun lu pinzava! Ogni nataliogni festa.ogni compleannu.lu sai chiddu chi passava ju? Quanti voti malidicevu a Merica e pinzava di turnariminni e nun aveva i sordi mancu pi fari u bigliettu? Hai ragiuni milli voti..ci cummattistuvu vuatri..e haju mutivu di essiri sempri ubbligatu e sugnu sicuru nca a me patri nun ci manc nenti..(titubante) pinzavu nca a pinzioni e a libretta avissiru bastatu..pi lu disturbu
Sulina (interrompendolo con veemenza)Ma quali disturbu? Ma chi ti scappa da vucca? Me patri disturbu? Chiddu chi fici pi me patri.lu fici cu tuttuu cori.senza nuddu calculu du munnu..quali pinsioni e libretta?...E siddu nun cera pinzioni e libretta.chi penzi nca jttava a me patri nmenzu na strata? E ti dicu puru chistanca nun sapi nenti nudduu papna jurnata nca ju era sula e cappi a fari u bagnututtu murtificatu. e cu locchi chianciulini..maccarizze mi dissi : u Signuri ti lavi a pagari di beni e di saluti.. e mi dissi puru nca mi voleva fari u tistamentu du tirrenu du parmintedduu capisci? Siddu ju era nautra..nun cavissi pinzatu du voti.Ma ju la cuscenzia ci lhajue u sacciu nca chaju un fratie si nun mi cridi..ci puoi addimannari a me cummari Vita! E ora ti fazzu vidiri cu t soru(apre un cassetto ed esce delle carte) Cc c u tistamentu du parminteddulu fici ntistari du pap a tutti dui, a mia (ironica) nca mi manciai tutti i sordi da librettae a ttia nca eri a Merica e nun cummattisti mancu un jornu cu u pap e ti sparagnasti di stujaricci u ..panaru! E di stu tistamentu, mancu me maritu ni sapi nenti..u capisti? Haju aspittatu sempri u mumentu giustu pi diriccillu.ma mha mancatu u curaggiu.e ora veni doppu sidici anni e vuoi cuntu e ragiuni (Giovanni con gli occhi bassi sembra mortificato.bussano)
Minicu Buongiorno donna Sulina, c vostru frati?
Sulina Trasissicc !
Minicu Buongiorno Giovanni..purtai a procuranca po serviri pi fari i carti da succissioni e pi cus savissi a fari lattu (la porge a Giovanni)
Giovanni Grazie don Minicu, di la succissioni nun c di bisognu, nca me patri bonarma avia fattu u tistamentu(rivolto a Sulina) Sulina..dumani nuatri ninni jamu a Partinicu, ni me cumpari Binirittu u pisciatu.li passamu dd stautri deci jorna prima chi partemu e ritornamu a Mericati fici faridu nutaruna procura a nomu miupi cus t maritu savissi a pirsuariri di vinniri u tirrenucu sta procura nun c bisognu di mia e poi fari tutti cosi tu..
Minicu Circassi di cunvinciri a so marituu tirrenu spartutu in dui nun havi nuddu valuri.si c nuvit mi lu faciti sapiri.buongiorno, donna Sulina
Giovanni Aspittassi nca vegnu puru ju (rivolto a Sulina) Stamuvinennu tutti pi salutari
Sulina Quantu mi dispiaci o frati..Giuvanni, quannu veni, nun ti cappricari a me maritu.fai finta di nenti.cu u tempu sassistemanu tutti i cosi.
Giovanni (scrolla le spalle..esce con Minicu)
Sulina (con la procura in mano) E a chi mi serve..si prima u Signuri nun carrimodda u ciriveddu a me maritu nun avemu nienti di fare (la va a posare in un cassetto.mentre entra Ciccio)
Cicciu Ma chi ci foru visiti speciali? Mi parsi di vidiri nta strata o signor fasuledda cu Minicu scaluneddu u sansali.chi fa sammuccianu di mia?....ma ju tavvertu, stai attenta a socchi cummini..asinn veramenti finisci a schifiu
Sulina Ma chi cosa c di fari a mmucciuni? Me frati nun po veniri a salutari a so soru?
Cicciu E chi cosa vulevanu?
Sulina Nenti. Mi vinni a diri nca stannu vinennu pi salutari nca dumani matina si nni vannu.a Partinicu ni so cumpari Binirittu u pisciatu..nun ti pari malu.cu aviri a soru.ni fai jri a me frati a stari ni unu straniu
Cicciu E Minicu, giuda iscariota?Ancora ci pensu cu dda faccia i babbu: ah vostru cugnatu veni? Comu si iddu nun ni sapissi nenti.e nveci era tutto cumminatu
Sulina Minicu..mi dicia nca stamu sbagghiannu a nun vinniri u tirrenu.e nca spartutu nu putemu teniri nta panza
Cicciu E si vidi.nca pi stu viaggiu.a sansalaria ci resta a iddu supra a panza.
Sulina Chiuttostu,(o maritu) ti vulia diri na cosa, ma nun thai arrabbiari.me patri.me patri.avia fattu u tistamentu du tirrenu du palminteddu.
Cicciu Cosa? E ora mu dici? Comu? Ju haju sempri saputu nca nun ceranu cosi scritti e nca eramu senza verbi.e ora spunta un tistamentu? Ora ci fazzu manciari lugna (unghie) a t frati Giuvanni.
Sulina Nun tarrabbiari (timorosa).u tistamentu..u tistamentu fattu pi tutti dui.pi mia e pi me frati Giuvanni
Cicciu (furibondo) Ma veru staj dicennu? E ju chi ci staju a fari cc dintra u pupu? Ti vegnu maritu pi jri a brazzettu a missa? E datu nca ti servu pi manicu di scupa.teniti a to fratinca di mia nun c di bisognu (bussano ed entrano Pasquale e Maria entrambi vestiti allamericana con abbinamenti tutti sballati)
Maria (saluta suocero e suocera)Buongiorno
Pasquale (salutando il padre)Buongiorno
Cicciu (guardando i vestiti) Ma dunni viniti du circu equestri?
Pasquale Chi fa nun ti piacinu? Sunnu regali chi nni purtaru i zii dAmerica
Cicciu Sa nta quali riatteri di robbi vecchi lappiru a ccattari! Non ti permettiri di jricaminannu accussi' cumminatu chiazza chiazza.nca ti fannu a passula.. (continua ad essere imbronciato)
Maria (alla suocera) a za nCilina dici nca sta cammicetta di scifon e laccatt nta na molla vicinu a Brucculinu.cera u sellu e naccatt dui .una pi mia e una pi so cucinaea tia chi ti purtaru?
Cicciu Du pari i mutanni accuss granni nca ci capu sanu sanulappia ccattarinto pellu..comu dicisti tu (apre un cassetto e fa vedere un paio di mutande grandissime) sempri na cosa dicufasuledda era e fasuledda arrist..e ti fazzu sapiri puru nca la tua degna madre cchifasuledda (indica Sulina) di so frati e considera il suo consorti che sarebbi tuo patre,come un manicu di scupa ti ricordi a storia di verbi chi ti cuntava parrannu du tirrenu du palminteddu? Vidi nca nun daccuss! Avemu verbi indicativi e cungiuntivi..la tua cara mamma Sulina fasuledda.avia il testamento della buonanima di t nannu, fasuledda padre, e ju suo consortenon ne sapevo niente.hai capito?
Pasquale (accomodante) Nca nun megghiu daccuss? Vuol diri nca si ponnu chiariri megghiu i cosi cu ziu Giuvanni
Cicciu Ma chi vuoi chiariri? Ora c lu bottu finaliil testamento a nome dei due fratelli fasuledda, tua madre e tuo zio.e u manicu di paracqua non ne sapeva niente..
Pasquale Ma datu nca c u tistamentu.nun c bisogno di succissioni e si ti pirsuari a vinniri la nostra parte.si spenninu cchi picca di tassi e di nutaru..
Cicciu Queste sono cose che non mi riguardano.. una cosa che riguarda i fratelli fasuledda io manicu di scupa sugnue nun cuntu nenti
Sulina (piangendo) Ma la vuoi finiri? Chi manicu di scupa e manicu di scupachi lu fici pi malu a nun ti diri nenti? Pi tutti nuatri u parminteddu era na rugna.e quasi quasi mancu ci pinsava a sta camurria di tistamentu.e si nu era pi sti maliditti miliuna chi ni vonnu dari..nuddu cavissimu pinzatu.e si mi diciti unni si trova sta rugna ju mancu u sacciu. Chi vinniri e vinnirisi tu dici di no.ju n mhaju mmiscatu e mancu mi vogghiu mmiscari.
Pasquale Eh pap finiscila..Pari a ttia appena arrivanu i zii e i me cucini cuntinui a fari u sconzajocu..ju nun m vulutu mmiscari..ma oramai u dannu fattu e circamu di nun cumplicari chiossai li cosi..(bussano) Cc sunnupap mi raccumannu! (va ad aprire ma Vita)
Vita Buongiorno a tutti, disturbo?
Sulina Tu nun disturbi maigrazie cummari.di socchi facisti cu mastru Tot.tutto a posto
Cicciu Chi facisti cu mastro Tot..
Sulina Nca mastru Tot si pigghia narreri u divanu e grazie a me cummari nun cappizzamu mancu na lirasu vennu a pigghianu dumani
Vita Veramenti ju vinni pi nuatru discursu.nun mi vulissi mmiscari, ma vidiri du cugnati sciarriarisi pi na cosa nca vulennu si putissi assistemari subitu
Cicciu Cummari mi facissi stu piaciri di nun si mmiscari.
Vita Cumpari, jeri ni parravamu cu me maritu.e cuntannuci u fattu, u sapi chi mi dissi?
Cicciu Sintemu
Vita nca datu nca u cumpari nun voli vinniri, pirch nun si mettinu daccordu : o su pigghia unu o su pigghia lautru.si fa valutari u tirrenu e cu voli ci paga a mit allautru accuss nun trasinu stranii..
Cicciu Ma veramenti na bedda pinsata appi.lu vuliti capiri nca me muggheri tirrenu nun nhavi avinniri e mancu voli cedirinudda parte?.
Vita Va bene cumparifaciti comu vuliti.ju fici a me parti pamuri di me cummari Sulina..pi nun farici pigghiari collira.Vi salutu.salutamu a tutti (esce)
Pasquale .nca nun putiti fari daccuss?.o su pigghia iddu o nu pigghiamu nuatri
Cicciu (ironico) O su pigghia iddu o nu pigghiamu nuatri.e cu quali sordi nu pigghiamu nuatri? Cu chiddi cavemu sutta u matarazzu?... o puru facemu un muchiggiu?...Siti babbi.siti tutti babbi.a cummari Vita a mann lo zio damerica..giustamente appi a pinzari..me cugnatu Cicciu sordi nun navi..ju tegnu i dollari.e mi futtu ju u tirrenuVi lu putitiscordari.si tiniti a mmia.mai e poi mai ci dugnu u tirrenu a t frati.(rivolto a Sulina)si tu ci lu vuoi daridaccillu.tu si a patruna.si vidi nca ju mi fazzu a truscia e mi nni vaju e ti stai cu to frati..
Maria Ma finitila cu sti discursi.. (bussano)
Pasquale Stavota veru iddi sunnu..circamu di fari li pirsoni civili (va ad aprire ed entrano sommessamente in evidente difficolt: manca Giovanni)
Sulina (rivolta ad Angelina) E to maritu unn?
Angelina Nun voli trasiriu vitti parrari fora cu to cummari Vita..e nni dissi di trasiri nuatri..e si avi tempu poi vi veni a saluta
Sulina Si avi tempu? E chi significa? Si nni voli jri senza salutari a so soru? (scoppia a piangere)
Nino E ora basta! Ora u va pigghiu ju e circamu di finilla cu sta storia du tirrenu..
Angelina (mentre Nino esce) Pigghialu cu bonu a mamma!
Cicciu Ma si chiddu nun ni voli salutari nun patruni? Si vidi nca me cummari Vita ci ju a cuntari nca lultimu tintativu di futtirisi u tirrenu falljue si fici pigghiari di brigghiu.
Maria Pi favuri a finissi.lu facissi pi me soggira! (suonano..entrano Nino e Giovanni)
Pasquale Ah ora semu al completuni putemu assittari (prendono posto e quasi istintivamente si siedono frontalmente gli americani da un lato e gli italiani dallaltro)
Cicciu (fra s) Gli Orazi e i Curiazi (attimi di silenzio imbarazzantissimi)
Giovanni Eh semu cc..
Cicciu vidi chi scoperta
Giovanni dumani jamu a Partinicu e poi ni nni turnamu a Merica
Angelina Eh gi. sti jorna passaru nto un vidiri e svidiri.ma pacienzasi po diri nca avevamu a spirugghiari tanti cosie nveci nun cumminamu nenti.
Sulina (per rompere il ghiaccio) vaju a fari na tazza di caf..
Giovanni No a soru.ni nni stamu jennu.nca ancora amu a fari i valigi..
Cicciu Chi non accetta nun merita
Giovanni Amunabbiamo capito (si alza) salutamunni e finemu sta sceneggiata
Cicciu Li sceneggiati si fannu o teatru.no n casa mia.(con voce alterata)
Tanino Ju sugnu u cchi nicu di tutti.e vulissi diri na cosa (rivolto al padre) Deri.mi facisti a testa tanta dicennumi nca nun videvi lura di veniri allItalia pi farimi canusciri a zia Sulina e a so famigghia. Me cucino Pasquali, so muggheri e u ziu Cicciu.Ora vinnimu allItalia e sti parenti li vittimu quannu arrivamu e ora nca stamu partennu. pi tuttu u tempu nun aju fattu autru chi sentiri parrari di roba.di libretta(rivolto a Ciccio).Uai? Pirch? stati facennu accuss?
Nino Ragiuni avi me frati Tanino! (rivolto a Ciccio e a Giovanni) Ma vuatri cristiani cu i capiddi bianchi siti? (rivolto a Pasquale) Cucinu.ma a tia tinteressa aviri a met du Palminteddu?
Pasquale No! Nun minteressa propriu.anzi u sapiti chi vi dicu? (rivolto al padre e allo zio) Tutta sta roba a cu laviti a lassari? Nun laviti alassari a nuatri? E nuatri nun nni vulemu. Vi la putiti salari tuttidui Si vidi nca quannu u Signuri vi fa mettiri i pedi a paliddana spirugghiamu nuatri..
Nino Ragiuni hai! Anzi u sai chaju pinsatu.o palminteddu ci facemu nuatri na casuzza di villegiatura.ju e tu o cucinu e quannu vegnu a litalia sapemu unni jri a pusari
Angelina Sciu! Ragiuni aviti. Chista na bedda pinzata.
Pasquale (rivolto a Sulina) M.nun dicisti nca avevi a fari u caf? Amuninni dda dintra lassamuli suli a sti testi di..
Sulina Ochei.caman lassamuli suli.e si si truzzanufacemuli ammazzari.
(mentre tutti escono, Ciccio e Giovanni restano soli, seduti luno accanto allaltro, ma senza guardarsi.e senza parlare..Si oscura la scena e si illumina lattore di inizio secondo atto..oppure una voce fuori campo che recita alcuni versi della novella la Roba di G.Verga)
Attore Di una cosa sola gli doleva, che cominciasse a farsi vecchio, e la terra doveva lasciarla l dov'era. Questa una ingiustizia di Dio, che dopo di essersi logorata la vita ad acquistare della roba, quando arrivate ad averla, che ne vorreste ancora, dovete lasciarla! E stava delle ore seduto sul corbello, col mento nelle mani, a guardare le sue vigne che gli verdeggiavano sotto gli occhi, e i campi che ondeggiavano di spighe come un mare, e gli oliveti che velavano la montagna come una nebbia, e se un ragazzo seminudo gli passava dinanzi, curvo sotto il peso come un asino stanco, gli lanciava il suo bastone fra le gambe, per invidia, e borbottava: - Guardate chi ha i giorni lunghi! costui che non ha niente!Sicch quando gli dissero che era tempo di lasciare la sua roba, per pensare all'anima,(Mazzar) usc nel cortile come un pazzo, barcollando, e andava ammazzando a colpi di bastone le sue anitre e i suoi tacchini, e strillava: - Roba mia, vientene con me! -
(al termine esce e si illimina la scena )
Cicciu Larma a Diu e la roba a cu toccaGiuvanni fasuledda..camu a fari? Si morilassi tutti cosi cca!
Giovanni Cicciu piritaru. tu chi dici?
Cicciu Tu pirch vuoi vinniri u tirrenu?
Giovanni E tu pirch nun lu vuoi vinniri?
Cicciu Ma veramenti di pricisu pricisu nun lu sacciu!
Giovanni E mancu ju!
Cicciu Ma nun facennu nenti chi succedi?
Giovanni nca u tirrenu, centanni di saluti avemu ju e me soru,..carresta e nostri figghi
Cicciu Allura pirch ni stamu sciarriannu?
Giovanni Pi nun fari vinciri a tia! E tu?
Cicciu Pi nun ti dari stu saziu!
Giovanni Quantanni hai?
Cicciu quasi 55e tu?
Giovanni 53!
Cicciu E nun ti pari malu fari sti discursi?
Giovanni Cuminciasti tu e mi jttasti fora di casa!
Cicciu Ju? Tu ti nni jsti.ma comu,juera daccordu cu me muggheri di dariti a nostra stanza di lettu.. ci fici accattari un beddu divanu
Giovanni E mi ci facisti curcari..era accuss strittu ca iu e me muggheri nun ni putevamu moviri(chiusu e cu tutta a plastica chi palli) (si guardano..si alzano..si stringono la manosi abbracciano)
Pasquale (entrando) Oh finalmente! U Signuri nni fici a razia (chiamando gli altri) Viniti.viniti..i du addi ficiru paci
Angelina Oh mai gad..sugnu veramenti cuntenta..cugnatu Cicciu kiss kiss
Cicciu Ma chiamati atti? Nun navemu.
Angelina Sempri chi vi babbiarikiss,ti voghiu vasari..
Cicciu Ah ? Allura fai cu comodu.chi si sciacquata.(si baciano un po' tutti)
Giovanni Cu me cugnatu Cicciu dicidemu nca nun si fa nenti du tirrenu.quannu voli uSignuri vi la spirugghiati vuatri picciotti
Nino E bravi me patri e me ziu.ci voleva tantu?
Maria A chi ura partiti dumani?
Nino A lundici e menza!
Cicciu Ma quali partiri? Oramai arristati cc..quali Partinicu e Partinicu
Giovanni No, oramai me cumpari Binirittu naspettae nun giustu lassalu ntridici.ni pripar a so casa di campagna o chianu nfernu
Cicciu Ma quali nfernu? Vuatri cc aviti a ristari
Giovanni No, Cicciu ti ringraziu, ma nun giustu
Cicciu Eh va bene ci jti sulu pi na para di jorna e pui vi nni viniti cc..ma stasira arristati ccvi curcati nta me cammara di lettu e Ju e me muggheri ni curcamu nto divanu
Pasquale Ragiuni avi me patri, stasira arristati cc e dumani vi vinemu a lassari nuatri a Partinicu
Giovanni Nonun c bisognuaffittamu un trucchiceddu
Cicciu Umh!? Chi significa? Chi c truccu?
Nino Ma quali truccu? Un camiuncinu.vha.un furgunipi purtari i valigi e a nuatri ni lassa u cucinu di me matri.Vitu pappa pappa.
Pasquale e nuatri vinemu puru
Giovanni Ozzorrait.nc facemu accuss
Cicciu Ma quali salutari..Pasquali..va pigghia du pizzi o Miramari.manciati e poi vi nni jti!
Giovanni E va bene! Ma pagu ju (mette le mani in tasca)
Cicciu Ma quali pagari tu..siti a me casa ed giustu nca pagu ju
Giovanni (quasi a litigare ma subito remissivo) Ma no chi ci trasi.ma si nsisti?
Cicciu (tra s) Nia mancu du voti si lu fici diri.E nutili:
CU NESCI NUN SEMPRI ARRINESCI!!!!
( si oscura la scena per pochi secondi per giustificare il tempo per arrivare e mangiare le pizze.Tutti sono in scena soddisfatti)
Giovanni Buoni eranu sti pizzima senza chi vaffinniti a Merica sunnu nautra cosa
Cicciu Ma nta stAmerica tutti cosi speciali aviti? Dicu ju, vuliti paragunari u manciari di cc cu chiddu dAmerica?
Giovanni Ju veramenti stava parrannu sulu di pizzichi ci trasi u manciari? Ma poi ntAmerica c u megghiu manciari italianue nuatri nun la sintemu tutta sta mancanza
Cicciu Pi chistu stasti sidici anni senza veniri mancu a vidiri a t patri.
Sulina (interrompe capendo che pu finire di nuovo a litigio) Basta.picciotti jamunni a curcari.a chi ura aviti a partiri?
Giovanni E setti e menzaCaman jamunni a curcari
Tanino Mi pozzu curcari cu vuatri nto lettu du ziu Cicciu?
Angelina Sci.ti mittemu in the middle of it.
Cicciu unni? Nta merda?
Nino ah ah ah in the middlevordiri nto menzu.ah ah ah
Cicciu Ma comu schifia parrati..(tra s) su scurd nca figghia da za Pippina a sciacquataForzajamuni a curcari
Pasquale (con Mariadopo aver salutato)Nuatri ni nni jamu ni videmu dumani matina (escono)
Tutti (convenevoli)buonanotte, cu nait ecc( restano in scena Ciccio e Sulina)
Sulina (abbraccia il marito) Cicciu,( o maritu..) u Signuri ti lhavi a pagari.ju lhaiu dittu sempri..comu me maritu nun ci nn! avi anticchia a testa dura, ma u so cori granni assai..
Cicciu Arrassati ti pari nca mu scurdai u fattu du tistamentu? Ma lassamu perdiri tutti i cosi e videmu comu namu a curcari
Sulina nca ntu divanu nuovu,unni namu a curcari nterra?
Cicciu Non signura! u divanu nun si tocca..nun facemunc poi nun ti lu cancianu cchi?
Sulina Arreri accuminci? Nun ci dicisti a me frati nca a vinuta di Partinicu tornanu cc? Unni lamu a curcari nterra?
Cicciu U sai na chista na bedda pinzata? Pigghiamu du matarazza du lettu granni e ni ci curcamu nuatri nterra e allospiti ci damu a nostra stanza i lettu.chiossai di na para di jorna hannu stari? E sparagnamu sti picciuli du divanu..ju sugnu pinziunatu, nun ti lu scurdari e nun putemu fari tanti sfrazzi
Sulina Ura da ziccusaria !e ora comunni cumminamu?
Cicciu Ni curcamu supra u divanu, senza grapilu.. quasi menzannoti.e sei namu a susiri..pi stasira addubbamu.nni strincemu e pensa a saluti..
Sulina Ni strincemue siccomu iddu siccu..vha finemula(a fatica si sistemano sul divano, con movimenti paradossali e comici)
Cicciu (incomincia a russare)
Sulina Cc semu! CicciuCicciu..
Cicciu (spaventato)Chi c? Chi successi ?
Sulina E chi avi a succeriri? T i mittisti a sirrari tavuli o solitu tuu..
Cicciu Ma chi dici? Ancora nun chiutu occhiu..( dopo un po' di silenzio si sente il rumore di una scorreggia)
Sulina E camu a cumminari? Amu a moriri ntussicati? CicciuCicciu
Cicciu (spaventato)Chi c? Chi successi ?
Sulina E chi successi? Prima arranfulii.ora truni e stai mprofumannu na casa? E finiscila!
Cicciu Ma quali truniari e mprofumari. Appena mi movu sta camurria di prastica fa scrusciu e ti pari nca sunnu pirita
Sulina E stu ciavuru di fumeri di vacca chi puru a palstica?
Cicciu E dormi.allupati!( dopo un po' stessa scena con scorreggia)
Sulina (Si alza dal divano inviperita) E santu Diuma chi veru dici?
Cicciu (spaventato)Chi c? Chi successi ?
Sulina Nca comu chi successi? Pari cavissi manciatu brocculi!
Cicciu Ti dissi nca a plastica!
Sulina Ma quali plastica e plastica.E inutili.Ti la sappiru mettiri a nciuriaSi piritaru di nomu e di fattu!
Cicciu Tantu onuri e piaciri.ni sugnu onuratu di essiri piritarusempri megghiu di essiri fasuledda di parti di patri e cugghiun di parti di matri!
Sulina Attentu sai.nun ammuntiari a me patri e a me matri asinn.accuminciu ju a strogghiri a curuna di lu t nobili casatu..curcamunni nca a megghiu cosa
Cicciu Va curcati tu..ju cercu di dormiri assittatu nta seggia, nca mi la passu megghiu.
Sulina Megghiu daccuss, vattinni
( Sulina resta a dormire sul divano. Ciccio si siede sulla sedia e appoggia la testa sul tavolo, cercando, a soggetto di prendere sonno.Si abbassano le luci e dopo un po' si sentono le voci del primo atto)
Voce Femminile: Cicci, Cicci, veni cca a
matri, va fammi stu sivviziu.
pigghia menzu chilu di pani ni Mastru Jacuzzu, du sardi salati nu zu Paliddu,
du ova na zAnnicchia radda, menzu chilu di filateddu e 15 liri di sassina ni
mastru Tanu zaruddau capisti? Pari a ttia ti nni vaj a jucari nta muntata
e mi rumpi lova
(si sente la solita scorreggia)
Sulina (esasperata, dallesterno)Arreri cuminciasti?
Ciccio ( si sveglia di soprassalto)Botti di Sali lova a me matri ci rumpivi!
(sipario)
F I N E
- Questo copione è stato visto: